De maatschappelijk educatieve bibliotheek kan niet meer zonder vrijwilligers haar brede pakket aan diensten in het sociaal domein aanbieden. Of het nu gaat om het gesprek voeren in het Taalcafé, een digi-maatje of tabletcoach: de bibliotheek krijgt steeds meer met vrijwilligers te maken.
Inhoudsblok
- Vrijwilligersbeleid opstellen, inclusief juridische zaken als de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
- Vrijwilligersinzet coördineren, inclusief contracteren, belonen, behouden et cetera
- Vrijwilligers opleiden
- Vrijwilligers coachen en begeleiden
Samenwerkingspartners
- Stichting Lezen & Schrijven
- SeniorWeb
- Vrijwilligerscentrales
- Ouderenbonden (tabletcoaches)
- UWV
- Gemeente
- Tel mee met Taal
- Stichting ABC
Vrijwilligersbeleid algemeen
Bronnen: informatiebanken en tools
- Informatiebank Cubiss - over het werken met vrijwilligers in bibliotheken. Van het opstellen van beleid tot voorbeeld-overeenkomsten en tips voor het schrijven van een vacaturetekst. Verder vind je er onder meer wetten, regelgeving, artikelen en handige links.
- Informatiebank Rijnbrink - tools en handvatten voor een actueel vrijwilligersbeleid. Van een praktische scan tot voorbeeldprofielen (onder meer voor een trainer digitale vaardigheden) en een gedragscode.
- Movisie - kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken.
- NOV - belangenorganisatie binnen het vrijwilligerswerk in Nederland.
- Inspiratiegraphic Wat levert vrijwilligershulp op bij brievenhulp en formulierenbrigades?, Expertisepunt Basisvaardigheden / Movisie, 2023 - 40 mensen over hun redenen om dit type vrijwilligerswerk te doen en wat het hen oplevert.
- Verandertheorie vrijwillige inzet voor bibliotheken, Probiblio, 2023 - Theory of Change (TOC) om inzicht te krijgen in de impact van de inzet van vrijwilligers en de maatschappelijke waarde die ze bijdragen.
- Rekenmodel vrijwilligerskosten, Probiblio, 2023 - door een aantal gegevens in te voeren, krijg je eenvoudig inzicht in de kostenkant van de inzet van vrijwilligers.
- E-learning Werven van vrijwilligers: op expeditie naar nieuwe gezichten, Platform Vrijwillige Inzet - Ontdek welke stappen een aanstaand vrijwilliger doorloopt, én hoe je het brein van potentiële vrijwilligers kunt verleiden om actief te worden. Met voorbeelden van vrijwilligersorganisaties en een werkboek als naslagwerk.
Bronnen: onderzoek
- De inzet van vrijwilligers in de Zuid-Hollandse bibliotheken, themapublicatie van Probiblio, 2020 - hierin ook aandacht voor basisvaardigheden.
- Tel mee met Taal - naar optimaal samenspel van vrijwilligers en beroepskrachten in het terugdringen van laaggeletterdheid!, Tel mee met Taal, 2019. Eindrapportage, handreiking en drie minuten-film over het project.
- Effecten van taalcoaching vanuit de bibliotheek, factsheet. 170 taalcoaches over hun vrijwilligerswerk. Zij zijn positief: ze kregen meer begrip voor anderstaligen, ervaren voldoening én zij krijgen energie van het werk.
- Onderzoek naar vrijwilligers in de bibliotheekbranche, Stichting BibliotheekWerk 2017 - conclusies en aanbevelingen, van beleidsmatige keuzes tot praktische tips.
- Kunnen we dat niet aan vrijwilligers overlaten?, UvA 2014 - onderzoekers ontrafelen pro's en contra's.
- Vrijwilligers en bibliotheken, VOB
- Onderzoekspagina op BibliotheekWerk.nl
Voorbeelden van collega's
- Vrijwilligersbeleid van de Nieuwe Bibliotheek
- Vrijwilligersbeleid van de Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen
- Vrijwilligersbeleid ZB | Planbureau en Bibliotheek van Zeeland (concept)
- Handleiding vrijwilligersbeleid in musea, VSB Fonds
- Leren met hulp van een vrijwilliger: 1 + 1 = 3, blog over de visie van OBA, mei 2018
- Vrijwilligers in de praktijk: pilot De Tweede Verdieping en Bibliocenter
Vrijwilligersbeleid basisvaardigheden
Algemeen
- Werken met vrijwilligers - gids voor bibliotheken, Rijnbrink 2022
Scholing
- Opleidingsmodules Docent Basisvaardigheden
- Basistraining digiTaalvrijwilliger, Taal voor het Leven - met extra trainingsmodules. Met informatie over wat een taalvrijwilliger is en doet en aanmelding als vrijwilliger en de taalvrijwilligerscheck
- Training Taalvrijwilligers en taalmaatjes, Cubiss - (basis)training over de rol van de taalvrijwilliger bij het leren lezen, spreken en schrijven van mensen die het Nederlands als moedertaal hebben (NT1) of anderstaligen die Nederlands willen leren (NT2)
- Training Taalhuismedewerkers, Cubiss - voor medewerkers die mensen met taalvragen koppelen aan (taal)aanbod, zowel beroepskrachten als vrijwilligers. Met onder meer: rollen en taken in het Taalhuis, gesprekstechniek en passend aanbod vinden
- Uitwisselingsbijeenkomst vrijwilligers Taal in de bibliotheek, Bibliotheek Den Haag
- Het Begint met Taal-trainingen (NT2) - voor medewerkers en vrijwilligers
- Startpunt vrijwilligers, Expertisepunt basisvaardigheden, voor vrijwilligers die een cursist of taalmaatje begeleiden
- Notitie Deskundigheidsbevordering taalvrijwilligers, Sandra van den Bosch, DigiTaalhuis Spijkenisse, Bibliotheek de Boekenberg en Probiblio 2018 - ideeën voor scholing in het DigiTaalhuis Spijkenisse
DigiTaalhuizen en de bredere activiteiten in het sociaal domein
- Taalvrijwilligers, het digiTaalhuis en de bibliotheek, ProBiblio - organisatie en functies van taalvrijwilligers in 4 Zuid-Hollandse bibliotheken
- Handboek vrijwilligerswerk, Huis voor Taal, Lelystad