Artikelen

De uitdagingen op sociaal-maatschappelijk vlak nemen toe: vergrijzing, verstedelijking, groei van het aantal alleenstaanden, het samenleven van mensen met verschillende etnische achtergronden. Het zijn ontwikkelingen die kunnen leiden tot een toenemende tweedeling in de samenleving. De openbare ruimte, waar mensen elkaar terloops tegenkomen, speelt een sleutelrol voor het contact met onbekenden en de blootstelling aan andere culturen en wereldbeelden. Leegstand, privatisering van gebouwen, concurrerende vrijetijdsbesteding en veranderend winkelgedrag zetten de beleving van de publieke ruimte echter onder druk.

Nederlanders besteden steeds minder tijd aan het lezen van langere teksten. Vooral de daling van de leestijd en het gebrek aan leesplezier bij jongeren leiden tot zorgen. De behoefte aan het lezen, delen en luisteren van verhalen blijft, maar verschuift naar andere plaatsen en andere kanalen. Tegelijkertijd zijn er volop nieuwe initiatieven in boekhandel, bibliotheek en uitgeverij te vinden. Literaire podia en festivals bloeien op, de interesse voor het zelf schrijven van proza en poëzie groeit en leesclubs en online platforms weten met ‘sociaal lezen’ communities aan zich te binden.

Veel lezers willen ervaringen uitwisselen binnen een leesclub of online via verschillende sociale platforms. Bibliotheken spelen op die behoefte in door het organiseren of faciliteren van leesclubs. Ook organiseren bibliotheken schrijfateliers om amateurschrijvers een platform te bieden om feedback te geven en ontvangen van elkaar. Naast deze fysieke bijeenkomsten vinden lezers en amateurschrijvers elkaar steeds vaker op online platforms.

Steeds minder mensen lezen. Met name het percentage jeugdlezers daalt. Hoewel de meeste lezers de voorkeur houden voor papier, is ook digitaal lezen in opkomst. Het boek wordt ook via nieuwe wegen gepromoot, zoals via literaire festivals en vlogs. Zo ontstaan ook nieuwe vormen van literatuur, die niet per se het boek als drager hebben. De grens tussen schrijver en lezer vervaagt. Het collectie- en programma-aanbod van de bibliotheek speelt in op deze ontwikkelingen.