Taalcoaching

De coach – vaak een vrijwilliger of bibliotheekmedewerker – begeleidt, ondersteunt, is flexibel, kent de behoeften, speelt hierop in en levert maatwerk. De bibliotheek is een favoriete plek en heeft materialen en oefenwebsites voorhanden die het taalleren ondersteunen of het onderwerp van gesprek illustreren.

Do’s

• ’Ontmoeting’ (taal als middel)
• Leeskilometers maken en veel herhalen
• Laagdrempelig maar met structuur
• Fouten maken mag!

Don’ts

• Doceren
• Lessituaties creëren
• Focussen op grammatica

Doelgroep

Deelnemers zijn mensen die moeite hebben met taal, (nu nog vooral) anderstaligen, migranten en inburgeraars.

• Inburgeraars oefenen via VluchtelingenWerk met een taalcoach. 
• In Taal in beweging’ vertelt Vluchtelingenwerk over de taalcoachprojecten. 

Taalcoach

Een taalcoach helpt om Nederlands te leren. De praktijk leert dat niet alleen de deelnemers leren, maar dat het ook de taalcoach veel kan opleveren.

• Wat is taalcoaching?, Het Begint met Taal 2022, korte video voor (potentiële) taalcoaches.
• Aanpak: Hoe oefen je de uitspraak met je nieuwkomer?, Het Begint met Taal 2022.
• Handreiking Taalcoaching in de inburgering, Het Begint met Taal 2020.
• Ervaring: Persoonlijke filmpjes van taalcoaches NT1 en NT2.
• Aanpak: De 10 succesfactoren voor effectieve taalcoaching (versie 2023), met Zelfcheck en algemene informatie op de website van Het Begint met Taal.
• Aanpak: Raamwerk voor coördinatoren op de site van Het Begint met Taal.
• Scholing: Taal voor het Leven biedt alle vrijwilligers een basistraining waarin men informatie over de doelgroep krijgt en leert hoe je laaggeletterden begeleidt. Ook zijn er extra trainingsmodules. 
• Programma: Taal & Toekomst van Het Begint met Taal waarin de jonge nieuwkomer wordt gekoppeld aan een taalvrijwilliger.
• Programma: Vooruit naar vrijwilligerswerk van Het Begint met Taal, een praktische methodiek voor anderstaligen die de stap naar vrijwilligerswerk (nog) niet zelf kunnen zetten.
• Campagne: Wil je met mij in gesprek?, jaarlijks georganiseerd door Het Begint met Taal.
• Impactmeting: Bekijk het document Welk systeem? Systemen voor taalcoaching en impactmeting., Het Begint met Taal en Maurice de Greef, 2021.
• Algemene informatie over taalcoaching bij inburgering op Het Begint met Taal.
• Achtergrondinformatie over tweedetaalverwerving op het extranet van Het Begint met Taal (inlog nodig).
• Algemene informatie over taalvrijwilligers bij basisvaardigheden 

Materialen

De meeste taalcoach-materialen zijn gericht op spreek- en luistervaardigheid, op de praktijk en op het leerdoel van de deelnemer, interactief.

• SpreekWerkboek Mijn verhaal, Het Begint met Taal, 2024. Helpt anderstaligen te oefenen met taal en participatie, met als doel hun zelfvertrouwen, taalkennis en inzicht in persoonlijke doelen te vergroten. Afzonderlijk of met de SpreekTaal-reeks te gebruiken.  
• Taal-Wandelwaaier, Bibliotheek Bollenstreek en Probiblio, 2021. 20 kaarten met gespreksonderwerpen voor taalwandelingen.
• Materialen voor een-op-een-begeleiding, taalcoaching van groepen en zelfstudie vind je in de Materialenwijzer en de Adviescollectie Basisvaardigheden. Materialenwijzer op Lezen en Schrijven - wegwijs in lesmateriaal voor vrijwilligers of download materialenwijzer
• Zelfstudiemateriaal voor anderstaligen die moeten inburgeren.
• Tips voor beeldmateriaal op Pinterest-pagina NT2. 

Landelijke Taalcoach-organisaties

• Het Begint met Taal - landelijk netwerk voor taalcoaching aan anderstaligen (NT2) - ondersteunt vrijwilligers(organisaties) en adviseert gemeenten. Veel Bibliotheken zijn aangesloten en gebruiken de handleidingen en deskundigheidsbevordering. 
• Taal voor het Leven wil zoveel mogelijk laaggeletterden bereiken en helpen hun basisvaardigheden te verbeteren. Voor professionals en vrijwilligers zijn er trainingen, e-learnings en screeningsinstrumenten voor taalcoaching. 
• VluchtelingenWerk Nederland ondersteunt vluchtelingen en inburgeraars met begeleiding en integratie. Vrijwilligers helpen vluchtelingen kennis te maken met de Nederlandse taal, participatieverklaringen en inburgering. 
• Gilde SamenSpraak brengt Nederlanders en anderstaligen bij elkaar om de Nederlandse taal en cultuur te delen. Het project wordt in 50 steden in praktijk gebracht. 

Relevante sites

• Kletsmaatjes, online taalcoachingsprogramma.
• Taal doet meer 
• Taalontmoetingen Westelijke Mijnstreek
• Moedertaal in NT2: moedertaalspecifieke problemen en kansen bij het leren van Nederlands, voor verschillende talen. Toont de belangrijkste verschillen tussen het Nederlands en de moedertaal.

Effect van taalcoaching

Er is veel onderzoek naar waarde van taalcoaching gedaan:

• Onderzoek onder taalscholen of en hoe zij taalcoaching benutten, Het Begint met Taal. Gesprekken met zeven taalscholen en ROC's over de verbinding tussen formeel taalonderwijs en taalcoaching door vrijwilligers. Dé taalvrijwilliger bestaat niet.
• Taalcoaching: meer dan taal alleen. Versterkt het zelfvertrouwen van inburgeraars van het taalmaatje om Nederlands te spreken en dit ook op andere momenten te durven. 
• Onderzoek naar Taalcafé’s bewijst het effect ervan. De deelnemers leren Nederlands, durven dit vaker en leren over de Nederlandse cultuur. In het Taalcafé doen deelnemers nieuwe sociale contacten op.