Context en gezamenlijke ambitie
De uitdaging is om bibliotheken in staat te stellen zich permanent te vernieuwen, zodat ze waarde kunnen bieden aan burgers, kunnen inspireren en kennisdelen. Zo kunnen bibliotheken inspelen op de veranderende maatschappelijke vraag van burgers en overheid.
We willen een klimaat en voedingsbodem creëren waarin innovatie ontstaat en groeit. Dit bereiken we met een goed Innovatienetwerk binnen de bibliotheeksector. Het Innovatienetwerk zorgt voor inspiratie, kennisdeling en het versneld opschalen van innovaties. Die versnelling realiseren wij door het organiseren van flexibele landelijke en regionale Fieldlabs*, waar we gezamenlijk mensen en middelen voor inzetten. Binnen de labs krijgt de digitale component extra nadruk. Innovatie moet inspirerend, open, laagdrempelig en leuk zijn om te doen. We willen snel aan de slag kunnen met een netwerk van deskundige collega’s. De onderwerpen voor innovatie kunnen komen voort uit de maatschappelijke opgaven en stelseluitdagingen, uit vraag en behoefte van de (eind)gebruiker, of vanuit nieuwe technologische mogelijkheden.
Fieldlab
Praktijkomgeving waarin bibliotheekvoorzieningen, partners, kennisinstellingen en bedrijven doelgericht oplossingen ontwikkelen, testen en implementeren. In een Fieldlab leren alle partijen ook de gevonden oplossingen toe te passen.
Jaarprogramma 2021
- Uitvoeren minimaal twee grotere innovatieprojecten in landelijke Fieldlabs.
- Uitvoeren vijf kleinere aanvullend gefinancierde innovatieprojecten in regionale Fieldlabs.
- Inrichten en verbinden Innovatienetwerk:
- Inregelen regulier netwerkoverleg van innovatiespecialisten POI’s, KB en bibliotheken
- Inregelen van het proces van verzamelen van kansrijke ideeën uit het veld en van de triage met de vernieuwde Innovatieraad
- Inregelen expertisepool van innovatiespecialisten
- Nieuwe financieringsvormen voor innovatie verkennen
- Organiseren Landelijke innovatiedag nieuwe stijl en vernieuwen innovatiebieb.nl
- Uitwerken van de aanpak voor landelijk opschaling van innovaties met extra aandacht voor eigenaarschap en duurzame financiering
De Fieldlabs sluiten aan bij de activiteiten in de maatschappelijke opgaven. De behoefte van gebruikers staat centraal. In de Fieldlabs wordt vanuit collectiviteit van het netwerk gewerkt. De Fieldlabs krijgen een doel mee, een opdracht voor het resultaat.
Het gaat dan om:
Effectiviteit
Het bereik, gebruik en daardoor maatschappelijke impact van de bibliotheken verhogen. Hierdoor levert innovatie een belangrijke bijdrage aan het einddoel om te groeien van 4 miljoen leden naar 8 miljoen betrokken, vaardige en geïnspireerde burgers.
Efficiëntie
Het besparen van kosten en/of vrijspelen van mankracht. Hierdoor versterkt innovatie de executiekracht van de bibliotheken om de drie grote maatschappelijke opgaven aan te pakken. De Fieldlabs komen voort uit de uitgevoerde activiteiten binnen de drie maatschappelijke opgaven:
- Geletterde samenleving
Een van de activiteiten richt zich op het intensief onder de aandacht brengen van de fysieke en digitale collectie van bibliotheken bij leerkrachten en leerlingen. Het gaat om het eenvoudig toegang geven tot de collectie om deze te lenen, lezen, beluisteren. Een passende innovatie voor het fieldlab is een nog nader uit te werken online variant van dBos. Denk bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van een leesleenapp voor het primair onderwijs. De online variant geeft gemakkelijker toegang tot de steeds aantrekkelijker (digitale) collectie, het aanbod voor digitale geletterdheid en is een handige tool (omgeving) voor het boeken van activiteiten. - Participatie in informatiesamenleving
Bij de programma’s digitaal burgerschap en digitale inclusie is het opzetten van onderzoeksprogramma onderdeel van de plannen. Een van de fieldlabs richt zich op kwaliteit en kennis. Hierbij kan gedacht worden aan het ontwikkelen van een cockpit met alle bestaande informatie op het gebied van maatschappelijke impact, monitoring en onderzoek. Interne aantekening: koppeling innovatie, opgave 2 en kwaliteit en kennis. - Leven lang ontwikkelen
Onderdeel van het al bestaande netwerkprogramma basisvaardigheden, de pilots met Inloopscholen ten behoeve van arbeidsparticipatie en het nieuwe landelijk programma ‘Persoonlijke Ontwikkeling’ is een interactief leer- en ontwikkelplatform voor gebruikers van bibliotheken. Hierbij wordt het via inkoop of vrij beschikbare online (non-formeel) leeraanbod bijeengebracht én toegankelijk gemaakt ten behoeve van de verschillende doelgroepen en gebruikssituaties. Door het online platform worden meer gebruikers bereikt en het plannen van online & offline workshops/ cursussen/ seminars gefaciliteerd. Deze innovatie kan onderdeel zijn van een fieldlab.