Context en gezamenlijke ambitie
Bibliotheken willen vanuit hun wettelijke functies bijdragenaan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. Daar horen passende vormen van dienstverlening bij, waarmee bibliotheken dynamisch weten in te spelen op hun telkens veranderende omgeving. Hoe zorg je dat de opgaven waaraan je als bibliotheek werkt haalbaar en betaalbaar zijn en blijven en je voldoende kwaliteit aan de burgers kunt bieden? In andere bewoordingen: hoe zorgen we dat onze veranderende organisaties ‘robuust’ blijven?
We willen inzichtelijk maken wat de definitie van een robuuste bibliotheek is en hoe we ervoor gaan zorgen dat de bibliotheek voor iedereen zowel nabij als toegankelijk is. Om de maatschappelijke rol goed te kunnen invullen is het van belang dat de bibliotheekvoorziening zowel goed bereikbaar is als toegankelijk voor alle lagen van de bevolking. De robuustheid van de bibliotheekvoorziening moet niet alleen op peil blijven, maar er zullen ook stappen vooruit gezet dienen te worden ten behoeve van de toekomstbestendigheid.
Partijen spreken met elkaar de ambitie uit om de robuustheid van bibliotheekvoorzieningen te behouden en te vergroten om zo een bijdrage te kunnen blijven leveren aan de lokale gemeenschap.
Daartoe ontwikkelen we een aantal bibliotheekcategorieën waarmee het hele spectrum aan bibliotheekvoorzieningen is gedekt. Bij elk categorie weet je straks waarom het een gezonde bibliotheek is door middel van verschillende bouwstenen (modules) zoals personeel, financiën en activiteiten/diensten. Bibliotheken kunnen hiermee hun verhaal vertellen. Het verhaal is geïllustreerd met een aantal best practices en onderbouwd met informatie over maatschappelijke impact. Daarnaast verzorgen we een handreiking om lokaal beter het gesprek te kunnen voeren over de inhoud van een volwaardige (robuuste) bibliotheek. Deze handreiking moet verbindend werken als het gaat om gemeentelijke beleidsdoelen en de mogelijkheden van de bibliotheek om deze doelen te verwezenlijken.
Bijdrage van partners
Er zal een projectteam samengesteld worden, waarbij de projectleiding verzorgd zal worden vanuit een provinciale ondersteuningsinstelling. Verder zal het team bestaan uit een adviesbureau, een bedrijfskundige/auditor en een teamlid namens de KB op het vlak van monitoring, evaluatie- en impactonderzoek. Tevens zullen diverse bibliotheken deelnemen om het landschap en de bijbehorende behoeften in kaart te brengen. De projectleider zal rapporteren aan een stuurgroep, bestaande uit leden van de VOB, SPN en VNG.
Om de resultaten tussentijds te toetsen en om advies te vragen zal een klankbordgroep van bibliotheken ingesteld worden. Tevens is afstemming met de overige teams vanuit de netwerkagenda.
Op basis van de projectopdracht zal vanuit de VOB een budget beschikbaar worden gesteld teneinde de kosten van het projectteam en een extern adviesbureau te dekken. De VOB komt hiervoor met een uitgewerkt voorstel.
Jaarprogramma 2021
De focus in 2021 ligt op het realiseren van de verschillende categorieën van bibliotheken waarin zowel het vertellen van het verhaal als de cijfers zijn opgenomen. Dit inclusief een handreiking die toepasbaar is voor alle bibliotheken. Ook provinciale ondersteuningsinstellingen kunnen hiermee bibliotheken ondersteunen in hun doelstellingen.
We gaan de volgende activiteiten uitvoeren:
- Er zal onderzoek gedaan worden naar de nabijheid en toegankelijkheid van bibliotheken dat voortbouwt op reeds bestaande informatie. Doel: inzicht geven in nabijheid en toegankelijkheid van bibliotheken en hetgeen dit maatschappelijk gezien oplevert.
- Er worden categorieën van bibliotheken opgesteld inclusief bijbehorende bouwstenen. Dit zal onder supervisie van de projectleider door een adviesbureau verzorgd worden, waarbij de koppeling met de sector bewaakt blijft.
- Er zal een handreiking geschreven worden om gesprekken op lokaal niveau beter te kunnen voeren.