Samen werken aan maatschappelijke waarde

Het Openbaar Bibliotheekstelsel in Nederland bestaat uit bijna 150 lokale bibliotheken (verenigd in de VOB), uit 9 provinciale ondersteuningsorganisaties (verenigd in SPN en tevens lid van de VOB) en uit de KB, nationale bibliotheek (zelfstandig bestuursorgaan van het Ministerie van OCW). Deze drie bibliotheekorganisaties in het Openbare Bibliotheekstelsel verschillen in schaalgrootte, in takenpakket, in omvang van hun werkgebied en in bestuurlijke aansturing (vanuit de gemeente, provincie en/of Rijk). Maar ze delen de gedrevenheid om vanuit hun maatschappelijk-educatieve rol bij te dragen aan maatschappelijke opgaven, met name in het culturele en sociale domein en het domein van educatie en onderwijs. Ieder vanuit hun eigen kracht, hun eigen kunde en hun eigen basis.

De rol die bibliotheekorganisaties vervullen, ieder voor zich én samen, wordt onderkend door de drie bestuurslagen en is onlangs bekrachtigd in het Bibliotheekconvenant tussen de bestuurslagen en het bibliotheekstelsel. Overheden blijven bibliotheken in staat stellen en ondersteunen om als robuuste voorzieningen hun bijdrage aan de gemeenschap te kunnen leveren én om zich de komende jaren te richten op een drietal grote, actuele en complexe maatschappelijke opgaven:

1. Geletterde samenleving (bevorderen geletterdheid en leesplezier);
2. Participatie in informatiesamenleving (digitale inclusie en digitaal burgerschap);
3. Leven lang ontwikkelen (basisvaardigheden en blijvende inzetbaarheid).

Deze maatschappelijke opgaven houden niet op bij de grenzen van organisaties. Ze vragen samenwerking. Samenwerking in de eigen directe omgeving, samenwerking tussen lokale en landelijke organisaties en samenwerking tussen bibliotheekorganisaties. Het bibliotheekstelsel toont zich met het convenant een sterke samenwerkingspartner voor overheden en derden om gezamenlijk bij te dragen aan de drie grote opgaven, mits een robuuste basis van alle bibliotheekvoorzieningen gegarandeerd blijft. Dat vergt ook om aanvullende investeringen, om extra middelen – andere dan de reguliere, vaak culturele, financieringsbronnen – landelijk, provinciaal en lokaal.

De bibliotheekorganisaties in het stelsel willen een volgende stap in de netwerksamenwerking zetten. Niet door de discussies van gisteren over te doen, maar door samen een sprong vooruit te maken. In dit manifest beschrijven we de principes die daarbij belangrijk zijn en van waaruit we willen samenwerken. Deze principes zijn leidend voor hoe we met elkaar en met onze lokale, regionale en landelijke partners, willen omgaan. Daarom spreken we deze principes uit, we dragen ze uit en we spreken elkaar erop aan.