Week van de Mediawijsheid 2023

Online ruzies, haatreacties, pesten en kleineren, ongepaste opmerkingen. Je komt deze vormen van kwetsend gedrag dagelijks tegen online en misschien vind je zelfs wel dat het er nou eenmaal bij hoort. Maar is dat zo? Wij vinden, samen met 70% van de Nederlanders, van niet. De Week van de Mediawijsheid staat daarom dit jaar voor de derde en laatste keer op rij in het teken van sociaal gedrag online.

Wil je als bibliotheek meedoen aan het #hierniet-initiatief en uitdragen dat op jouw kanalen geen ruimte is voor haatspraak, scheldpartijen, dreigementen, kleineren, spam en alle andere vormen van online kwetsend gedrag? Upload dan het logo van je bibliotheek hier op de campagnesite. 

Speciaal voor dit initiatief heeft Netwerk Mediawijsheid een serie praktische tips opgesteld, check bijvoorbeeld de suggesties voor eindgebruikers en social media beheerders.

Kennissessie #hierniet
Daarnaast organiseert Netwerk Mediawijsheid op 1 november a.s. een gratis online Kennissessie #hierniet - waar trek jij de grens. 

Met elkaar kunnen we tijdens de Week van de Mediawijsheid een duidelijk signaal afgeven en ervoor zorgen dat de digitale wereld een fijnere plek wordt om te zijn. 
 

In opdracht van Netwerk Mediawijsheid heeft Motivaction onderzoek gedaan naar online grensoverschrijdend gedrag. Dit onderzoek is uitgevoerd onder Nederlanders in het algemeen en specifiek onder jongeren van 12 t/m 15 jaar. Er is onderzocht wat grensoverschrijdend gedrag is, hoe en waarom het plaatsvindt, wat de normen zijn en waar de grenzen liggen. De resultaten van dit onderzoek staan kort omschreven in een factsheet.

Whitepaper: Wat is kwetsend gedrag?
Online lijken andere regels en normen te gelden dan offline het geval is. Veel mensen herkennen deze problematiek: 70% van de Nederlanders vindt dat het anders moet. Maar hoe? Om die vraag te beantwoorden is het allereerst belangrijk om te weten waar we het eigenlijk over hebben. Daartoe dient deze whitepaper, waarin Netwerk Mediawijsheid stilstaat bij wat we eigenlijk onder online kwetsend gedrag verstaan, wat de juridische aspecten hiervan zijn en wat het handelingsperspectief is voor burgers. 

Deze whitepaper is gebaseerd op relevant onderzoek en bestaande maatschappelijke initiatieven. O.a. bibliotheken kunnen deze whitepaper als basisdocument gebruiken om educatief materiaal of lessen te ontwikkelen. Ook kunnen online platformen de whitepaper gebruiken als basis voor het vormgeven van gedragsregels.

Netwerk Mediawijsheid deelt ook een flyer met tips en adviezen hoe om te gaan met online kwetsend gedrag:

Om bibliotheken te helpen op een gemakkelijke manier een online activiteit aan te bieden aan ouders wordt een landelijk webinar georganiseerd op 13 november 2023 van 20 uur tot 21 uur. Dit webinar is bedoeld voor (groot)ouders van kinderen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar en wordt gegeven door Denise Bontje van Mediasmarties.

Ter ondersteuning van dit webinar is een toolkit samengesteld met diverse content, die gebruikt kan worden voor de promotie van dit webinar. In de toolkit vind je ook diverse quotes. Deze zijn leuk te gebruiken voor posters.

Het webinar wordt ook op de blueprint Week van de Mediawijsheid 6 tot 12 jaar vermeld.

Bekijk het promotiefilmpje:

Speciaal voor deze Week van de Mediawijsheid stelt Cubiss een actiegids samen met tips voor bibliotheken om aan de slag te gaan met de Week van de Mediawijsheid. Deze actiegids is te vinden op de website van de Bibliotheek op school.

Ook dit jaar inspireert Mediasmarties ouders en professionals om met hun kinderen het gesprek aan te gaan door het aanbieden van een nieuwe ‘Mediatips voor thuis’ en een ‘Wegwijzer voor professionals’. Deze Mediatips en Wegwijzer worden speciaal ontwikkeld voor de #WvdM23 en gratis beschikbaar gesteld aan bibliotheken.

Deze Mediatips en Wegwijzer vind je op de website van Mediasmarties.

Het kan lastig zijn om het gesprek op te starten of te praten over gedrag online met je (klein)kind. Hoe begin je zo’n gesprek? Mediasmarties heeft speciaal voor de Week van de Mediawijsheid in het kader van sociaal gedrag online vragenkaartjes ontwikkeld met prikkelende vragen.

Download hier de pdf met 12 gespreksstarters. Deel de vragenkaartjes met prikkelende vragen om ouders, grootouders en verzorgers het gesprek aan te laten gaan met hun (klein)kind.

Na het gesprek kunnen ze samen drie gouden regels vaststellen: hoe gedragen wij ons online? Wat vinden wij belangrijk?

In een samenwerking tussen Stichting Discussiëren Kun Je Leren, Mediasmarties en de KB is een lespakket ontwikkeld waarmee kinderen worden uitgedaagd discussies te voeren over sociaal gedrag online. Met dit lespakket (exclusief ontwikkeld voor bibliotheken) kunnen leesmediaconsulenten en/of mediacoaches van bibliotheken les over sociaal gedrag online verzorgen in groep 8.

In drie lessen (van elk 60 minuten) gaan de leerlingen onder leiding van jou (de leesmediaconsulent / mediacoach) in samenwerking met de leerkracht aan de slag. In de lessen is aandacht voor discussie, dialoog en debat. 

• Tijdens de les Likes staat de stelling ‘Likes en volgers zijn slecht voor kinderen centraal’. In deze les ontlok je een discussie en leren kinderen hun mening te vormen, te uiten en te reageren op de ander. 
   
  In de les Cancel werk je toe naar een oplossingsgerichte dialoog en geef je samen antwoord op de vraag: “Hoe zorgen we ervoor dat iedereen erbij hoort online?” In de les draait het om luisteren, vragen stellen, inlevingsvermogen en empathie. 
   
• In de les #hierniet ga je met leerlingen in debat over de stelling “online beledigen moet mogen”. In de les reflecteren leerlingen op hun eigen gedrag online en formuleren zij adviezen voor elkaar. Met dit lespakket geven we je een basis om niet alleen tijdens de Week van de Mediawijsheid aan de slag te gaan, maar dit te blijven doen gedurende het hele jaar. 

Het lespakket is exclusief voor bibliotheken! Alle materialen zijn te vinden in deze padlet. Het wachtwoord hiervoor vraag je aan bij info@mediasmarties.nl.

Bibliotheken met toegang tot de WaaS (Website as a Service) kunnen de blueprint Week van de Mediawijsheid gebruiken. De blueprintpagina Mediawijsheid wordt half oktober 'automatisch' vervangen door de blueprint Week van de Mediawijsheid. Dit geldt voor zowel de 6 tot 12 pagina als de 12 tot 18 jaar pagina. 

Na de Week van de Mediawijsheid wordt deze pagina weer omgezet naar de gebruikelijke Mediawijsheidpagina.

DataDetox Game
MediaMasters is een spannende, gratis serious game over de kansen en gevaren van (digitale) Media, speciaal voor groep 7 en 8. Door het spelen van de game bouwen leerlingen basiskennis op over mediawijsheid, terwijl spelenderwijs ook taalvaardigheid en waar relevant basale rekenvaardigheden aan de orde komen.

In de MediaMasters kunnen leerlingen ook dit jaar de Data Detox Game (een samenwerking tussen FERS en 8D-games) spelen. In deze game maken leerlingen op een laagdrempelige manier kennis met de onderwerpen uit de Data Detox Kit voor jeugd: wachtwoorden/zinnen, desinformatie, online privacy en digitale gezondheid.

Mediaquiz
Thuis kunnen kinderen extra bits verdienen door het spelen van de Mediaquiz. De KB biedt hiervoor in samenwerking met Rijnbrink drie uitdagende vragen.

Prijs voor winnaars
De klas die tijdens de landelijke wedstrijd de meeste ‘bits’ scoort, mag zich de meest mediawijze klas van Nederland noemen én wint een mooie prijs. De KB stelt in samenwerking met het Mediateam een prijs beschikbaar: een educatieve les over het thema van de WvdM in de klas.

In aanloop naar de campagne organiseerde Netwerk Mediawijsheid een online Kick-off webinar op 20 juni jl. Het programmateam van Netwerk Mediawijsheid praatte je in een uur bij over de Week van de Mediawijsheid en de mogelijkheden voor jouw organisatie. Verschillende netwerkpartners uit sectoren als zorg, welzijn, onderwijs, gemeente deelden hoe zij zich hebben voorbereid op de #WvdM23 – en hoe jij dat kunt doen. Ook bibliotheken werden op de hoogte gebracht welke activiteiten en materialen er dit jaar beschikbaar gesteld worden ter ondersteuning aan bibliotheken.

In dit verslag lees je alle informatie uit deze Kick-off webinar terug.

In de onderstaande onepager staat in het kort toegelicht waar het campagnethema voor staat en hoe je je straks voor #hierniet hard kunt maken. Deel deze pagina gerust in je netwerk.

Op 27 juni jl organiseerden de KB en Mediasmarties speciaal voor bibliotheekmedewerkers die zich bezig houden met de marketing en communicatie rondom de WvdM een webinar. We werken namelijk graag met jou samen om zoveel mogelijk ouders te bereiken en de Week van de Mediawijsheid onder de aandacht te brengen.

Tijdens dit (interactieve) webinar hebben we je bijgepraat over de plannen voor de Week van de Mediawijsheid, de planning in aanloop naar het webinar en hoe je als bibliotheek kunt aanhaken en ouders kunt bereiken. Daarbij was er de gelegenheid om vragen te stellen en stelden we jouw input ook op prijs.

Hou jij je bezig met de promotie van de Week van de Mediawijsheid of wil jij daar meer aan gaan doen? Kijk dan het onderstaande webinar terug.

Op 12 september jl. organiseerden Netwerk Mediawijsheid, KB en Cubiss een inspiratiewebinar voor bibliotheken in het kader van de Week van de Mediawijsheid. Het webinar is bedoeld voor bibliotheekmedewerkers die zich bezighouden met digitale geletterdheid jeugd.

Op 26 oktober a.s. houdt Mediasmarties een koffiemomentje speciaal voor leesmediaconsulenten, mediacoaches en andere bibliotheekmedewerkers, die zich bezighouden met de voorbereidingen op de Week van de Mediawijsheid 2023. Meld je via deze link aan.

Heb je vragen of eventuele aanvullingen op bovenstaande activiteiten, mail dan naar andrea.berkelder@kb.nl. Ga je zelf activiteiten organiseren, zet deze dan in de activiteitenkalender van Netwerk Mediawijsheid.