‘Het is een paradoxale situatie’, erkent Eric Daamen, teamleider Lezen van de KB, de nationale bibliotheek. ‘Terwijl er vorig jaar fors meer gebruik is gemaakt van de online Bibliotheek, is het precies die groei die nu roet in het eten gooit. We moeten een flinke en onvoorziene kostenstijging van dit en vorig jaar opvangen, waardoor we geen geld beschikbaar hebben voor een gratis en ook voor niet-leden toegankelijk aanbod als de VakantieBieb.’
Ongekende stijging gebruik online Bibliotheek
De cijfers zijn inmiddels bekend, maar nog even spectaculair. In 2020 zorgden de pandemie en bijbehorende lockdowns in Nederland voor fors meer gebruik van de online Bibliotheek. Er werden 5,6 miljoen e-books en 2,6 miljoen luisterboeken geleend; een stijging van maar liefst 44% ten opzichte van 2019. Ook in 2021 wordt nog steeds meer geleend. Daamen: ‘Dat is het goede nieuws: het is fijn om te zien dat het bibliotheeknetwerk Nederlanders digitaal heeft kunnen laten doorlezen.’
Het slechte nieuws is dat deze enorme toename in uitleningen in 2020 en 2021 niet in de meerjarenplannen is begroot en dat daardoor het budget flink is overschreden. Daamen: ‘De KB betaalt per uitlening een vergoeding aan uitgevers. Om de door het toegenomen gebruik dus ook flink gestegen kosten op te vangen, moeten we andere uitgaven juist beperken. Terwijl we werken aan een toekomstbestendige oplossing hiervoor, moeten we ook op de korte termijn keuzes maken en hebben we tot onze spijt moeten besluiten deze zomer geen VakantieBieb te organiseren.’
Doorlezen in de zomer
‘Helaas kunnen niet-leden deze zomer geen gratis e-books en luisterboeken lenen. Maar we blijven het afsluiten van een lidmaatschap van de lokale en online Bibliotheek en het gebruik van de online Bibliotheek stimuleren’, aldus Daamen. ‘Kinderen en jongeren kunnen met een gratis jeugdabonnement in de zomer gewoon doorlezen in de online Bibliotheek-app. Daarnaast blijft de TijdschriftenBieb het hele jaar toegankelijk voor bibliotheekleden. Ook voor degenen van wie het abonnement geen toegang geeft tot e-books en luisterboeken. Daarmee kunnen ook zij zonder extra kosten hun digitale leeshonger in de zomer stillen.’