Belang wordt erkend
Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat het thema binnen de sector breed wordt omarmd. Meer dan de helft van de bibliotheken heeft in het beleidsplan de term digitaal burgerschap opgenomen; bibliotheken die dat nog niet in het beleidsplan hebben staan, besteden er wel aandacht aan.
Definitie niet helder
Toch lijkt binnen de bibliotheeksector nog geen eenduidigheid over de definitie van het concept digitaal burgerschap. Veel bibliotheken lijken programma's rondom digitale basisvaardigheden en inclusie ook onder digitaal burgerschap te scharen, terwijl dit hier volgens de definitie binnen de landelijke programmalijn officieel niet onder valt.
Programmering
In hun dienstverlening rondom digitaal burgerschap hebben bibliotheken vooral aandacht voor kansen en risico’s van de online wereld, en minder voor de creatieve mogelijkheden van technologie. Debatten over technologische vraagstukken komen ook nog weinig voor. De activiteiten liggen voornamelijk in het verlengde van mediawijsheid. Voor actuele thema’s als open data, citizen science en ethische kwesties is nog niet veel aanbod.
Doelgroepen en partners
Bij het inrichten van hun aanbod werken bibliotheken samen met partners. De belangrijkste zijn het primair onderwijs, de gemeente, provinciale steunorganisaties en welzijnsorganisaties. Belangrijke doelgroepen zijn jeugd van 4 tot 12 jaar en senioren. In mindere mate zijn jeugd van 12 tot 18 jaar en het jonge kind (32%) doelgroep. Verder is er aandacht voor laaggeletterden, anderstaligen en taalarme gezinnen.
Behoefte aan ondersteuning
In de toekomst verwachten de meeste bibliotheken meer te gaan inzetten op digitaal burgerschap. Daarbij hebben zij behoefte aan ondersteuning, bijvoorbeeld voor de scholing van medewerkers. Ook hebben zij behoefte aan producten die zij direct kunnen implementeren. Daarnaast verwachten zij meer uren en financiële middelen nodig te hebben om digitaal burgerschap de komende jaren een goede plek te kunnen geven binnen de organisatie.
Over digitaal burgerschap
In 2021 zijn de KB, SPN en bibliotheken met subsidie van Stichting Pica gestart met de inrichting van de landelijke programmalijn digitaal burgerschap. De programmalijn ondersteunt bibliotheken bij de invulling van hun rol om digitaal burgerschap te positioneren in het hart van lokale gemeenschappen. Tot eind maart 2022 werd de programmalijn ingericht, onder meer door een netwerk rond dit thema te bouwen, onderzoek in gang te zetten en bibliotheken te ondersteunen bij hun ontwikkeling op dit gebied. Eind september start de nieuwe fase van de programmalijn. Bibliotheken kunnen dan beginnen met het maken van een lokaal plan en het opzetten van programmering.
Lees het rapport
Bekijk de rapportage hier. Neem voor meer informatie contact op met Marjolein Oomes, kennisadviseur bij de KB.