Informatie voor het bibliotheeknetwerk

KB ontvangt WAU-gelden voor landelijke digitale infrastructuur van bibliotheken

Interview
Laatst bijgewerkt: 10 oktober 2022
Eerder dit jaar werden overheidsinstellingen opgeroepen plannen in te dienen voor de regeling Werken aan uitvoering (WAU). De KB diende met succes een aanvraag in, bestaand uit vier trajecten, die elk de bibliotheeksector verder helpen, met name op het gebied van collecties en de landelijke digitale openbare bibliotheek. Ronald Huizer, vanuit de KB verantwoordelijk voor de aanvraag, en Frans Bergfeld, directeur van Probiblio en betrokken netwerkpartner, vertellen over de waarde voor burgers en het bibliotheeknetwerk.
Inhoudsblok
Portretfoto Ronald Huizer

Ronald Huizer

De regeling Werken aan uitvoering (WAU) werd ingesteld naar aanleiding van de Toeslagenaffaire, met als doel om de digitale dienstverlening van overheidsinstanties te verbeteren, legt Huizer uit. ‘De KB is als zelfstandig bestuursorgaan verbonden aan de overheid, en kwam daarmee in aanmerking voor deze regeling. In totaal kwam 2 miljard euro beschikbaar voor de hele Rijksoverheid. Vlak voor de zomer dienden we een aanvraag in ter waarde van 33 miljoen euro, en in augustus ontvingen we het mooie bericht dat deze volledig gehonoreerd is.’

Voor lokale bibliotheken en hun gebruikers

Voor de KB was het direct duidelijk: met deze gelden kunnen we voor burgers en het bibliotheeknetwerk een enorme stap voorwaarts maken in de digitale ontwikkelingen. De aanvraag is ingedeeld in vier deeltrajecten. De eerste is het vervolg op de G!DS en de Cockpit, voor het verder ontwikkelen van de informatievoorziening rondom de educatief-maatschappelijke bibliotheek. Die aanbesteding liep al, maar in het project had doorontwikkeling nog onvoldoende een plaats.

De tweede is het vervolg van Single Identity. Dat project, waarbij bibliotheekgebruikers voor alle diensten op één plek moeten kunnen inloggen, loopt al, maar kan nog verder worden verbreed naar andere sectoren, licht Huizer toe. ‘De bibliotheek werkt samen met talloze partners, waaronder het onderwijs. Hoe mooi zou het zijn als we deze samenwerkingen ook kunnen meenemen in de ontwikkeling van Single Identity?’

Ten derde richtte de aanvraag zich op de doorontwikkeling van Website as a Service (WaaS), de voorziening die de KB biedt aan openbare bibliotheken om burgers op een laagdrempelige manier digitaal van diensten te voorzien. In een volgende versie moet de WaaS nog meer aansluiten bij nieuwe ontwikkelingen, zoals het faciliteren als communityplatform, is de ambitie.

Tot slot wil de KB de WAU-gelden inzetten voor het gebruik van kunstmatige intelligentie om collecties toegankelijker en inclusiever te maken. In eerste instantie gaat dat om de collectie van de KB zelf, bijvoorbeeld middels betere metadatering. Die inzichten kunnen in een later stadium ook op de collecties van openbare bibliotheken worden toegepast.

Flexibel proces

Portretfoto Frans Bergfeld

Frans Bergfeld

Bergfeld is blij dat via deze regeling lokale bibliotheken kunnen worden ondersteund. ‘Zij konden zelf geen aanvraag indienen, maar zullen zeker de vruchten gaan plukken van de zaken die binnen dit traject zullen worden ontwikkeld.’

De KB krijgt tot en met 2031 de tijd om deze projecten uit te voeren. In die acht jaar kan veel veranderen, benadrukt Bergfeld. ‘Nu kijken we op deze manier tegen de werkelijkheid aan, maar dat kan natuurlijk helemaal anders worden. Daarom wordt het proces zo flexibel mogelijk aangevlogen. Er wordt jaarlijks bekeken wat nodig is om de doelen te behalen, die we baseren op Netwerkagenda en de behoeften van de burgers en bibliotheken. Zo ontstaan hopelijk zaken die zo breed mogelijk in het stelsel kunnen worden ingezet.’

Voor Huizer betekent de toekenning van deze gelden veel voor de stappen die de bibliotheeksector kan zetten in de realisatie van de doelen zoals opgesteld in de Netwerkagenda. ‘We hopen dat dit de gesprekken die in de verschillende koersgroepen worden gevoerd gaat versterken. Ook POI’s en lokale bibliotheken die geen zitting nemen in die groepen, worden van harte uitgenodigd om mee te denken. Hoe we dat precies gaan inrichten, gaan we de komende tijd met elkaar verder uitwerken. Daarbij denken we zeker ook aan sessies met lokale bibliotheken én met burgers. Alleen zo komen we tot de realisatie van de maatschappelijke opgaven.’

Impact op de hele sector

Huizer is niet alleen blij met het bedrag, maar ook met de tijd die de bibliotheeksector krijgt om de plannen met zorgvuldigheid uit te rollen. ‘Met een looptijd van acht jaar is dit meer dan een tijdelijk project. Dat zien we ook in onze personeelsstrategie: we hoeven niet alleen te werken met tijdelijke krachten, maar kunnen professionals voor een langere tijd aan ons binden. Dat komt de kwaliteit alleen maar ten goede.’

Hoewel de projecten binnen de aanvraag specifiek gericht zijn op collecties en landelijke digitale systemen, denkt Huizer dat de impact op de bibliotheeksector moeilijk kan worden overschat. ‘Digitaal en fysiek lopen in onze huidige wereld zo in elkaar over. Dat geldt voor de activiteiten van de bibliotheek net zo goed. Wanneer we hier stappen in zetten, maken we als sector een grote sprong vooruit.’