Achtergrond
De afgelopen jaren waren de bibliotheekstatistieken tekenend voor de verschuiving van de traditionele uitleenbibliotheek naar de brede maatschappelijke bibliotheek. Om inzichtelijk te maken hoe openbare bibliotheken hun maatschappelijke functie invullen en welke impact zij daarmee teweegbrengen in de samenleving, zijn onderzoeks- en monitoringinstrumenten nodig waarmee bibliotheken op structurele en systematische wijze hun inzet en dienstverlening kunnen meten, monitoren en rapporteren. Deze wens wordt extra bekrachtigd in het Bibliotheekconvenant en de daaruit voortvloeiende Netwerkagenda. Hierin is vastgelegd dat de KB een digitale infrastructuur voor onderzoek en kennisdeling ontwikkelt en onderhoudt. Bestaande instrumenten worden geïntegreerd en beter toegankelijk gemaakt via de Cockpit, die datageïnformeerd werken stimuleert en faciliteert.
Van 3 instrumenten naar 1 integrale tool
De afgelopen jaren zijn in opdracht van de KB diverse onderzoeksinstrumenten ontwikkeld: de Bibliotheekmonitor, de Outputregistratietool en de Impactmonitor. De data die met deze instrumenten verzameld is, wordt gepubliceerd en in bredere maatschappelijke context geplaatst op Bibliotheekinzicht. Voor de periode vanaf 2023 dienen deze instrumenten voor dataverzameling en rapportage opnieuw aanbesteed te worden. Het opnieuw aanbesteden van het instrumentarium biedt de KB ook de mogelijkheid de drie afzonderlijke onderzoeksinstrumenten onder te brengen in één integrale tool, functionaliteit voor en achter de schermen gelijk te trekken en beter te laten aansluiten op de wensen van de bibliotheken, POI’s, bibliotheekbezoekers en onderzoekers. Deze tool gaat verder onder de naam Bibliotheekmonitor, omdat deze naam de brede lading dekt en in de sector een grote bekendheid geniet.
Proces en planning
In dat kader heeft de KB in november 2022 een Europese Aanbesteding uitgezet om één integraal onderzoeks- en monitoringinstrument te laten ontwikkelen, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen drie onderdelen: organisatie en dienstverlening, opbrengsten en impact. De inhoudelijke componenten, zoals het opstellen van vragenlijsten en de duiding van de resultaten, blijven we binnen het bibliotheeknetwerk uitvoeren. Voor de technische ondersteuning, bijvoorbeeld voor het programmeren van vragenlijsten, de dataverzameling en inzicht in de voortang daarvan, schakelen we met deze aanbesteding de hulp in van een externe leverancier. De vernieuwde Bibliotheekmonitor moet een toekomstbestendig instrumentarium worden, dat voldoende flexibiliteit biedt om te kunnen inspelen op de ontwikkelingen en behoeften in het bibliotheeknetwerk en waarin ruimte is om nieuwe onderdelen of instrumenten toe te voegen. De verwachte planning rondom de aanbesteding en overgang ziet er als volgt uit:
- November 2022: publicatie Europese Aanbesteding
- Januari 2023: inschrijvingen en demo’s leveranciers
- Februari 2023: selectie leverancier
- Maart 2023: start ontwikkeling vernieuwde Bibliotheekmonitor
- Mei-november 2023: stapsgewijze overgang Impactmonitor, Outputregistratietool en (oude) Bibliotheekmonitor
Overgangsjaar 2023
In de loop van 2023 vindt de overgang van de 3 huidige instrumenten naar de vernieuwde Bibliotheekmonitor plaats. Dat zal stapsgewijs verlopen: de instrumenten zullen een voor een overgaan. De gebruikers van de instrumenten worden vooraf uitgebreid geïnformeerd over de overgang, planning en nieuwe werkwijze. Rondom de Impactmonitor is al gestart met de berichtgeving, omdat het contract met de huidige leverancier eind 2022 afloopt. Voor de eerste maanden van 2023 wordt daarom een tussenoplossing verzorgd door de KB. Voor meer informatie over deze tussenoplossing kun je contact opnemen via impactmonitor@kb.nl.