In maart werd een nieuwe SPUK-regeling gepubliceerd. Dit is een eenmalige specifieke uitkering gericht om bibliotheekvoorzieningen te herstellen en versterken. Gemeenten kunnen een aanvraag indienen voor deze regeling, waarmee ze bijvoorbeeld een nieuwe vestiging kunnen financieren of verruiming van de openingstijden kunnen bekostigen.
Deze SPUK-regeling komt in de gemeenten Roermond en Roerdalen als geroepen. In dat gebied is nu nog slechts één openbare bibliotheek te vinden: die in de winkelstraat in het historische centrum van Roermond. Tot enkele jaren geleden waren ook in meerdere van de zes kernen van de gemeente Roerdalen bibliotheekvestigingen te vinden, maar die hebben in de loop van de tijd allemaal hun deuren moeten sluiten.
Buurtbiebs
‘In 2016 sloot de laatste vestiging, die in Sint Odiliënberg,’ blikt bibliotheekdirecteur Jeanine Deckers terug. ‘Vervolgens hebben buurtbewoners in gezamenlijkheid een aantal burgerbiebs opgericht. Prachtige initiatieven, maar ze bieden natuurlijk niet het complete aanbod van een openbare bibliotheek, met een brede collectie en allerlei activiteiten.’ Om bij een vestiging van een openbare bibliotheek te komen, moeten sommige inwoners van Roerdalen wel een halfuur in de auto zitten. Dat moet anders, vindt ook wethouder Loes Vestjens. ‘Op dit moment moet je als inwoner van Roerdalen wel heel gemotiveerd zijn om naar de bibliotheek te gaan. Daardoor komen vooral burgers die het financieel beter hebben of al wat ouder zijn langs. Lezen is leuk en is goed voor je ontwikkeling. Dat moet voor iedereen makkelijk bereikbaar zijn. De bieb is meer dan alleen boeken lenen: het is een ontmoetingsplek die voor verbinding zorgt. Vooral voor laaggeletterden en kinderen die moeite hebben met lezen moet een bibliotheek aantrekkelijk en dichtbij zijn – gewoon in Roerdalen zelf. Het zou mooi zijn als we dit weer terug kunnen krijgen.’
Structurele financiering
Ook in Roermond leeft de wens om gebruik te maken van de SPUK-regeling. Hoe blij wethouder Felix van Ballegooij ook is met de vestiging in het centrum van Roermond, de wijken worden er nog onvoldoende mee bereikt, ziet hij. ‘De bibliotheek moet zich dicht bij de inwoners bevinden, zodat de drempel om langs te gaan zoveel mogelijk wordt verlaagd. In sommige van de wijken groeit een derde van de kinderen op met een taalachterstand. De bibliotheek kan voor hen als springplank dienen om alsnog stappen te zetten in hun ontwikkeling.’
Op dit moment kennen alle scholen in Roermond, net als in Roerdalen, al een eigen Bibliotheek op school, waarmee duizenden leerlingen worden bereikt. Toch leeft ook bij de gemeente Roermond de wens een volwaardige locatie in een van de wijken aan het vestigingennetwerk toe te voegen. ‘Op dit moment zijn we aan het uitzoeken welke bedragen daar op structurele basis voor nodig zijn,’ aldus Van Ballegooij. ‘De SPUK-regeling is prachtig, maar biedt geen structurele financiering. Gemeenten kennen op dit moment allerlei uitdagingen, van energiearmoede tot gezondheidsproblematiek. Het is dus lastig te bepalen waar we ons geld het best aan kunnen uitgeven. We hopen daarom op korte termijn meer helderheid te krijgen vanuit de overheid over de subsidie die we de komende jaren zullen krijgen om het bibliotheekwerk een verdere impuls te geven.’
Ook de bibliotheek kijkt uit naar deze duidelijkheid. Deckers: ‘Ik heb al eerder een bibliotheekvestiging moeten sluiten – dat doet pijn. Ik hoop dat deze SPUK-regeling het begin is van een mooie, structurele voorziening.’