"Wow, kijk wat er gebeurt!"

Carla Boers, educatieadviseur bij Biblionet Drenthe vertelt: 'We wilden aan de gang met laagtaalvaardige gezinnen en bespraken dit met de gemeente Coevorden. Die wilde graag de moeilijkste groep bereiken. Mede daardoor hebben we gekozen voor woonwagenbewoners.

Bij kinderopvangorganisatie Gans Anderz is deze groep sterk vertegenwoordigd. Beide eigenaren zijn heel betrokken bij de groep. Zonder Gans Anderz zouden deze kinderen waarschijnlijk niet in de opvang zitten.

We hadden al samenwerking met Gans vanuit BoekStart in de Kinderopvang. Er was een subsidie om de ouderbetrokkenheid te vergroten. Gans wilde graag meewerken, de gemeente wilde iets met deze groep... zo kwam het allemaal bij elkaar.'

'Mijn collega Gerry Berends van Bibliotheek Coevorden heeft contact met zo'n 40 gezinnen. We zijn nog niet echt bij de gezinnen binnen; het vergt een ongelooflijk lange adem. Maar zij heeft inmiddels bijna zo'n rol als de eigenaren van Gans: een vertrouwd gezicht en zij spreekt dezelfde taal.

Zij zit bij Gans in huis en constateerde dat pedagogisch medewerkers meer kunnen voorsorteren op voorlezen. We hebben laten zien wat zij kunnen doen op dat gebied. Het ging er vooral om hen enthousiast te krijgen en ideeën te geven. De voorleescoördinator heeft natuurlijk de training gevolgd, maar door dagelijkse beslommeringen kwam het niet zo ver als wij hoopten. Knelpunten in de kinderopvang zijn: een tekort aan mensen, weinig tijd voor opleiding, wisseling van personeel. Wij hopen met BoekStart in de Kinderopvang en deze intensieve samenwerking iets op gang te brengen.'

'Gerry is vooral aanwezig als ouders hun kinderen halen en brengen, zodat ze contact kan maken. En ze zit in een werkgroep die activiteiten organiseert. Het contact met ouders groeit door het gevoel van veiligheid en door openheid. Gerry heeft bijvoorbeeld met de Voedselbank gesproken. Ze schrok van wat ze zag. Een aantal mensen uit 'haar' gezinnen komt daar ook en dat kon ze bespreekbaar maken met de ouders. Tijdens een groepsgesprek zei een moeder letterlijk: “Ik zal maar met de billen bloot gaan, maar wij kunnen niet zonder de Voedselbank.” Voor deze mensen willen we iets organiseren, al ligt de boel nu stil vanwege het corona-virus. Door het bespreekbaar te maken, kreeg de Voedselbank ineens een gezicht en ontstond een idee voor de Zomermarkt: er kan dan geld ingezameld worden om speelgoed te kopen voor kinderen van wie de ouders hun voedselpakketten halen bij de Voedselbank. Aan ouders van BoekStart in de Kinderopvang vragen we om hiervoor flyers te maken en verspreiden. Dan zal je niveauverschillen zien en dáár gaat het om. Het is een camouflage-activiteit voor hulp aan ouders. Zodat zij zelf voelen dat ze ondersteuning nodig hebben, terwijl zij ook ondersteuning bieden aan anderen.

We werken vooral níét vanuit wat wij willen, maar halen op wat bij de ouders leeft en haken daarop aan. Het is wel spannend, want in je hoofd ben je al drie stappen verder. Het zit zó in ons om te weten wat goed is, daar moeten we echt van af.'

'Tijdens De Nationale Voorleesdagen hadden we een poppenspel. Toen kwamen voor het eerst woonwagenbewoners met hun kindje in de bibliotheek. Dat was voor ons: 'Wow, kijk wat er gebeurt!'. Al waren het maar vier gezinnen, dat is winst.

Daarnaast willen we ochtenden opzetten met ouders, om ideeën uit te wisselen. Hoe vlecht je het haar van je dochter, hoe ga je om met hygiëne. Dit soort onderwerpen kun je als camouflage inzetten. Zo haal je punten op waar je als bibliotheek iets mee kunt. Ouders hebben intrinsieke motivatie en dat is de enige manier waarop het werkt.'

'Lastig is dat het veel tijd en geld vraagt. We werken nu nog alleen met landelijke subsidie. Het mag niet stilvallen als het potje leeg is. Voor het vervolg hebben we lijntjes uitgezet bij de gemeente. Voor nu hebben we een vervolgsubsidie vanuit Tel mee met Taal samen met ITTA voor een extra impuls bij Gans, en om te starten bij een tweede kinderopvangorganisatie en eventueel een basisschool. Vanuit camouflagetechnieken iets opzetten en werken met sleutelfiguren: bijvoorbeeld een betrokken pedagogisch medewerker of ouder.'

'Dit is zó de groep waar je het voor doet... ouders die al naar de bibliotheek komen en meedoen: hartstikke belangrijk, maar juist deze ouders die niet over de drempel durven te stappen, dáár gaat het om. In gesprek gaan door hen op te zoeken, dát maakt het bere-interessant. Nu is het wel zo dat bij Gans deze mensen bij elkaar zitten, daar kan het dus ook. De vraag is in hoeverre het bij de andere organisatie lukt.

Daarnaast merken we dat Gans het zelf heel fijn vindt. Zij ervaren het als steun, mooi dat zij er het belang van zien dat wij iets toevoegen rond lezen.

Je moet geduld hebben met een hoofdletter. En er open in durven gaan. Je moet wel werken vanuit strategische sessies, maar kijk van daaruit vooral wat er op je pad komt.'

Interview door Karin Ottenhoff
april 2020