Leven Lang Ontwikkelen (basisvaardigheden)

Een van de initiatieven op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen (LLO) is de inloopschool, een laagdrempelige leeromgeving voor mensen met een opleidingsniveau tot mbo4. 'Inloopschool’ is de werktitel van een buurtvoorziening voor deze volwassenen om (verder) te leren.  

De inloopschool draait om leren in brede zin, met een focus op non-formeel en informeel leren. Volwassenen kunnen er dingen te leren waaraan zij zelf behoefte hebben. Dit is breder dan basisvaardigheden; het kan ook gaan om vak- en computervaardigheden, een vreemde taal, en sociale of praktische vaardigheden gericht op maatschappelijke participatie en arbeidsdeelname. De trajecten en cursussen zijn flexibel te starten en stoppen.
Deelnemers kunnen ook van elkaar leren: een cursist kan tevens coach zijn van iemand anders. Daarnaast kunnen deelnemers leren met en van vrijwilligers en/of professionals.
Leervormen variëren en kunnen combinaties zijn van afstandsleren en fysiek onderwijs: samen, alleen, met een vrijwilliger in een klas, uit een boek, in de praktijk, meelopen met vakmensen, ervarend leren of online.

Pilots

Verschillende concepten voor de inloopschool zijn in pilotvorm onderzocht door:

• De bibliotheken NOBB - Gaat met twee woningbouwcorporaties en een ROC werken aan aanbod via workshops en activiteiten voor de doelgroep mbo. De corporaties vormen 'de vindplaats'. Naast programmering op maat denkt men aan algemene zaken als 'Tikkie versturen', 'Hoe gebruik ik Marktplaats', 'Duurzaamheid', et cetera.
  Factsheet pilot Inloopschool De bibliotheken NOBB  
• Bibliotheek Rijn en Venen - Met een mobiele of pop-up Talentenbar kunnen mensen een talentengesprek aangaan, uitmondend in een talentenscan. Op basis van deze scans gaat Rijn en Venen 'groei en bloei'-programmering opzetten. Daarnaast worden deelnemers met dezelfde interesses, talenten en leervraag gekoppeld in community's, genaamd Ontwikkellab.
  Factsheet pilot Inloopschool Bibliotheek Rijn en Venen  
• Bibliotheek Aan den IJssel - Wil 40 bijeenkomsten organiseren, zowel in de bibliotheek als op locatie. De bijeenkomsten hebben een vast stramien: 1 uur lezing over een onderwerp, 1 uur samen een maaltijd bereiden en nuttigen, en 1 uur uitwerking of verdieping door de deelnemers.
  Factsheet pilot Inloopschool Bibliotheek Aan den IJssel  
• Bibliocenter Weert - Richt zich op mbo (25 t/m 40 jaar). De programmering van activiteiten, cursussen en workshops richt zich op drie thema's: talen, woningmarkt en cursussen gericht op toekomstperspectief zoals werk zoeken en persoonlijke ontwikkeling. Dit gebeurt met ‘camouflage-leren’ door bijvoorbeeld een talencursus te koppelen aan vakantie.
  Factsheet pilot Inloopschool Bibliocenter Weert  
• Bibliotheek Hoogeveen - Werkt met jonge mbo'ers (18 t/m 23 jaar) aan een Ondernemersroute. Met coaches en inspirators begeleiden zij de doelgroep om zelfstandig te ondernemen, via individuele coaching in 12 maandelijkse bijeenkomsten. Denk hierbij aan 'Hoe onderneem ik', 'boekhouding en eigen bedrijf', 'marketing en communicatie', 'netwerken', 'hoe zet ik social media in', enzovoort.
  Factsheet pilot Inloopschool Bibliotheek Hoogeveen  

Deze bibliotheken kregen (via de KB) van het ministerie van OCW subsidie voor hun projectplan. De bibliotheken werken lokaal samen met partners aan hun 'inloopschool-concept' en de aanpakken verschillen. Alle concepten zijn met de doelgroep mbo uitgewerkt en liepen tot eind 2020.
Bekijk de eindrapportage van het evaluatieonderzoek pilotproject Inloopscholen.

Doelen van de pilots zijn om inzicht te krijgen in:

• manieren waarop zo'n voorziening vorm kan krijgen, aansluitend op bestaand aanbod, lokale en regionale infrastructuur
• in hoeverre de voorziening aansluit op de behoeften van de doelgroep
• manieren om de doelgroep te bereiken en enthousiast te maken om deze te gebruiken
• de noodzakelijke randvoorwaarden (organisatorisch, inhoudelijk, financieel).

Voorbeelden van collega's

• Mini-camouflageworkshops: tussenstap naar cursus Basisvaardigheden - ontwikkeld  door Cubiss. Doel: een laagdrempelig bereik van de doelgroepen NT1 en NT2. Ongemerkt vergroten deelnemers hun taal-, reken- en digivaardigheid. Zo kunnen de workshops een prima tussenstap zijn naar een cursus Basisvaardigheden. Ze bestaan uit een handreiking voor begeleiders en een werkboek voor deelnemers en duren ongeveer 1,5 tot 2 uur. Onderwerpen:
  - Slim en voordeling door de supermarkt
  - Gek op je supermarkt-app
  - Slim besparen in huis
  - Nederlandse ditjes en datjes
  - Slim en voordelig door de drogist
  Meer informatie op Cubiss.nl. 

Onderzoek, kennisdeling en bronnen

Vanuit de KB onderzoeken we wat wel en niet succesvol is: bereik, manier van benaderen, leervormen, businessmodel, en impact en resultaat. Met de branche delen we of en hoe het concept Inloopschool ‘overdraagbaar’ gemaakt kan worden. De landelijke groep Persoonlijke ontwikkeling / Leven Lang Leren van SPN is aangehaakt, omdat het project raakvlakken heeft met zowel Basisvaardigheden als Persoonlijke ontwikkeling.

• De Wegwijzer Inloopscholen, CINOP 2023, bevat 3 thema’s: Context en opzet, De uitvoering en interventies, en Positionering bibliotheken in het LLO-veld. 

Achtergrond LLO

In september 2018 zonden de ministers van OCW en SZW een brief over Leven Lang Ontwikkelen naar de Kamer. OCW geeft via diverse activiteiten gevolg aan de Kamerbrief, bijvoorbeeld door focusgroepen te organiseren met de doelgroep, om samen te bepalen hoe een voorziening voor LLO eruit zou kunnen zien. In dit Leven Lang Leren Lab hebben zo'n honderd volwassenen met maximaal een mbo-diploma voorstellen gedaan om een leven lang ontwikkelen aantrekkelijker en beter bereikbaar te maken. De inloopschool is hier een van.