De publieke sfeer in openbare bibliotheken
In de periode van oktober 2019 tot april 2020 deed Sjoerd Hekman, masterstudent aan de Rijksuniversiteit Groningen en als stagiair verbonden aan de KB, onderzoek naar de publieke sfeer in openbare bibliotheken. Op basis van een uitgebreide literatuurstudie schetst Hekman een theoretisch kader van de rol en betekenis van bibliotheken binnen de publieke sfeer. In een kwalitatief onderzoek in bibliotheken ging hij op zoek naar de belangrijkste elementen. Daar interviewde hij enkele professionals en nam hij deel aan activiteiten. Op basis van de inzichten uit de literatuur en observaties in de praktijk ontwikkelde Hekman een model dat helpt bij het onderzoeken en bevorderen van de publieke sfeer in bibliotheken. Het rapport biedt een mooie basis voor vervolgonderzoek en is opvraagbaar bij de KB. Daarnaast gaf Hekman een online presentatie over zijn onderzoek. Bekijk de opname hier terug.
Projecten en activiteiten
Wetenschap in de Wolken: KennisCloud voor burgerwetenschap
Universiteiten en bibliotheken werken in toenemende mate samen met burgers aan het creëren, analyseren en verspreiden van kennis. ‘Citizen science’ is in opkomst, maar er zijn online tools nodig die dit kunnen faciliteren en die transparant en volgens publieke waarden zijn gebouwd. De VU, OBA, KB, KennisCloud en Waag gaan daarom onderzoeken hoe het door bibliotheken ontwikkelde platform KennisCloud hierin een rol kan spelen. Het onderzoek richt zich op de vraag hoe KennisCloud ingericht kan worden om structurele en wederkerige samenwerkingen tussen kennisinstellingen en burgergroepen mogelijk te maken. Contactpersoon bij de KB voor dit onderzoek is Astrid van Wesenbeeck.
Samenwerking journalistiek en bibliotheken voor lokale informatie en participatie
Een democratische samenleving heeft geïnformeerde en betrokken burgers, bedrijven, maatschappelijke instituties nodig. De manier waarop aan die behoefte wordt beantwoord, is enorm veranderd. Zowel lokale journalistiek als bibliotheken zoeken naar een hernieuwde invulling van hun rol in de publieke informatievoorziening. Hoe kunnen lokale gemeenschappen worden voorzien in hun informatiebehoefte? Hoe geven we vorm aan een constructieve dialoog? En hoe betrekken we de burger meer bij de eigen leefomgeving? In samenwerking met Saxion Hogeschool, Rijnbrink en bibliotheek Midden-Brabant is de KB in april 2020 een samenwerking gestart om de mogelijkheden voor onderzoek voor dit onderwerp te verkennen. Centraal staat de vraag hoe instituties als journalistiek, bibliotheek en archief elkaar aanvullen in het aanbieden van waardevolle content en nieuwe vormen van burgerparticipatie.
De bibliotheek in dialoog
Digitalisering heeft de mogelijkheden voor het delen van kennis en informatie vergroot, maar zorgt ook voor toenemende ongelijkheid en snelle verspreiding van desinformatie. De bibliotheek heeft daar een belangrijke rol te vervullen: mensen meenemen die op achterstand dreigen te raken, maar ook een plek voor ontmoeting en dialoog zijn. Deze transitie vergt een andere mindset en nieuwe vaardigheden en van informatieprofessionals.
In een verkennende studie zijn gesprekken gevoerd met informanten uit het beroepsveld, uit de journalistiek, en met experts uit andere vakgebieden. De experts hebben de blik van buiten waarmee ze vanuit verschillende perspectieven ingaan op de transitie die nodig is voor de bibliotheek in de toekomst, de bibliotheekmedewerkers vullen het beeld aan vanuit de praktijk. De interviews met vertegenwoordigers van de (lokale) journalistiek zijn relevant omdat de journalistieke professie een soortgelijke transitie doormaakt. De gesprekken geven zicht op belangrijke veranderingen in de functie van bibliotheken aan mensen die niet dagelijks met bibliotheken bezig zijn: professionals, beleidsmakers en bestuurders uit allerlei sectoren. Lees de verkenning De bibliotheek in dialoog hier.