Boekenvak

Dankzij digitalisering en de introductie van nieuwe technologieën zoals AI verandert er veel in het hele netwerk rondom het produceren, uitgeven en lezen van boeken. Rollen en functies verschuiven, abonnementsdiensten voor e-books zorgen voor vervaging tussen kopen en lenen, lezers en schrijvers vinden elkaar via sociale platforms en sociale media veranderen de vorm van ‘het boek’. Binnen deze context is het van belang om de trends in het lezen, lenen en kopen van boeken te blijven volgen. Met partners uit het boekenvak en de bibliotheeksector wisselen we inzichten uit en bepalen we gezamenlijk hoe we bij blijven in alle ontwikkelingen.

Stichting Marktonderzoek Boekenvak

Voor onderzoek naar consumentengedrag rondom het lezen, kopen en lenen van boeken werkt de KB nauw samen met Stichting Lezen, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), de Koninklijke Boekverkopersbond en de Groep Algemene Uitgevers (GAU). Deze partners zijn verenigd in de Stichting Marktonderzoek Boekenvak (SMB).

KVB Boekwerk

Sinds 2007 voert marktonderzoeksbureau GfK vier keer per jaar in opdracht van SMB onderzoek uit naar trends en ontwikkelingen op het gebied van het lezen, kopen en lenen van boeken. De resultaten van deze onderzoeken worden gepubliceerd op de website van KVB Boekwerk. Boekwerk is het kennis- en innovatieplatform voor de boekensector. KVB Boekwerk maakt de waarde van het boek inzichtelijk en stimuleert innovatie.

Trends in het lezen, lenen, kopen van boeken

Tien jaar consumentenonderzoek naar het lezen, lenen en kopen van boeken was de aanleiding voor een trendstudie naar de meest opvallende ontwikkelingen in het afgelopen decennium. Zijn er verschuivingen in de verschillen tussen leeftijdsgroepen, tussen mannen en vrouwen en in de groep frequente ten opzicht van de incidentele kopers, lezers en leners? Levert de vergrijzing wellicht nieuwe kansen op? Zijn mensen die vaak boeken lenen ook de mensen die vaak boeken kopen? Op basis van de resultaten van de eerste tien jaar consumentenonderzoek is tevens een model ontwikkeld om vooruit te kijken.

Bronnen

KB (2018). KB-webinar 10 jaar consumentenonderzoek naar kopen, lezen en lenen van boeken.
KVB Boekwerk (2018). Wie is de lener? Tien jaar consumentenonderzoek naar lenen van boeken.
KVB Boekwerk (2018). Prognose leners 2025. 10 jaar consumentenonderzoek.

Innovatiescan

Met het publiceren van literatuur buiten het papieren boek, zoals in games, virtual reality, webdocumentaires of met gebruik van kunstmatige intelligentie, breidt de literatuur haar werkterrein uit. Het Nederlands Letterenfonds en KVB Boekwerk hebben een scan gemaakt van dertig innovatieve projecten die de grenzen van digitale literatuur en cultuur oprekken. De scan biedt een eerste verkenning van experimenten in het digitaal-literaire domein. Voortbouwend op deze eerste scan, wordt in 2020 een vervolgonderzoek opgestart.

Onderzoek naar e-literatuur in bibliotheken

MetdeKB is adviespartner in een onderzoeksproject van Tilburg University in het opnemen van digitale literatuur in de collecties van openbare bibliotheken. Er wordt onderzocht hoe bibliotheken een collectie van digitale literatuur kunnen aanleggen, ontsluiten en zichtbaar maken. Allereerst wordt een brede inventarisatie uitgevoerd van Nederlandse digitale literatuur. In het tweede deel van het project wordt verkend welke mogelijkheden er zijn om deze nieuwe vorm van literatuur te bewaren en via een catalogus voor digitale collecties te ontsluiten.

Bronnen

Dresscher, P., 't Hooft, N. & O'Hare, E (2017). Digitale literatuur. Scan van innovatieprojecten. In opdracht van KVB Boekwerk & Letterenfonds.
KB (2019). Dossier Trends.