Basisvaardigheden volwassenen

Sociaal-juridische hulp

Iedereen kan in een nare juridische situatie terechtkomen. Denk aan echtscheiding, conflicten, (dreigend) ontslag of schulden. Om concrete hulp te vinden, hebben mensen toegang nodig tot informatie, advies, begeleiding en rechtsbijstand.
Inhoudsblokken

Een burger kan ook zelf iets doen bij juridische kwesties: informatie opvragen via internet, naar spreekuren van het Juridisch loket of contact opnemen met juridische instanties. Toch is het niet altijd duidelijk bij welke organisatie hij terecht­kan met een vraag. Hulp of ondersteuning vragen is bovendien niet voor iedereen makkelijk of vanzelf­sprekend.

Pilot Sociaal-juridische hulpvragen

De KB en Sociaal Werk Nederland (SWN) startten in 2021 een pilot om in bibliotheken integrale dienstverlening aan te bieden aan burgers met sociaal-juridische hulpvragen. Professionals houden spreekuren en testen de proefopzet in de praktijk. De bibliotheken bieden laagdrempelige hulp aan, om met name kwetsbare burgers structureel adequaat te helpen. Ook streven we ernaar om sociaal-juridische problemen van burgers zo vroeg mogelijk te onderscheppen om grotere problemen te voorkomen.
In Venray werkt de bibliotheek samen met Synthese en Bibliotheek Hengelo werkt samen met RechtIn Twente. In Mar en Fean is een wekelijks inloopspreekuur. Hier kunnen mensen terecht voor informatie, ondersteuning, gerichte adviezen in begrijpelijke taal over wetten en regels of warme doorverwijzing naar de juiste lokale partner.
Het project wordt gefinancierd met subsidie vanuit het programma Herziening van de gesubsidieerde rechtsbijstand van het ministerie van Justitie & Veiligheid. Het experiment loopt tot en met 2022. In 2023 komt er een toolkit voor alle bibliotheken.
Lees het bericht over de pilot op de website van SWN.

Tussenevaluatie en eindrapportage

Er zijn 3 rapportages en filmpjes verschenen over de 'tussenstand'. Er is flink gebruiktgemaakt van de spreekuren: er zijn zo'n 800 à 900 vragen per bibliotheek gesteld. Vooral mensen met een niet-Nederlandse achtergrond maken gebruik van de spreekuren. Zij stellen met name vragen over sociale-verzekeringswetten en toeslagen.

Onderstaande filmpjes zijn gemaakt voor lokale partners en gemeente. Ze tonen feiten, cijfers en klantverhalen. Ook de infographic van Hengelo geeft een overzicht van het soort vragen, klanten en doorverwijzingen.

Lees het bericht over de tussenevaluatie
Download de rapportage Pilot Sociaal-juridische Hulp om de Hoek, 2023. 
Lees ook het blog van Mark Deckers met De mooie voorbeelden van Hengelo, Venray en Mar en Fean om sociaal-juridische hulp om de hoek te bieden

De rol van de bibliotheek

De bibliotheek heeft mogelijkheden om te zorgen dat de burger de juiste onder­steuning bij juridische kwesties krijgt. Of: de bibliotheek kan een belangrijke rol spelen in het bieden van ondersteuning aan burgers met juridische vragen. Bijvoorbeeld in de vorm van een juridisch spreekuur.

Juridische ondersteuning bieden, samen met partners, past ook goed binnen de contouren van een mogelijk nieuw stelsel van de gesubsidieerde rechtsbijstand (zie Kamerbrief). De bibliotheek wordt hierin uitdrukkelijk genoemd als mogelijke laagdrempelige voorziening in de wijk. Als vervolgens meer specialistische hulp nodig is, volgt een verwijzing naar andere aanbieders van rechtshulp, zoals Rechtwijzer.
Met informatie, advies en verwijzing kan 'multi-problematiek' beter beperkt worden. Zo helpen we voorkomen dat het ene probleem het andere veroorzaakt. 

Doelgroep

Alle burgers met een (juridische) vraag of probleem.

Juridische basisvaardigheden

Met juridische vaardigheden bedoelen we de basiskennis van rechten en plichten in de samenleving. Dat is een breed terrein: denk aan (voorkomen van) conflicten met andere burgers of met de overheid, maar bijvoorbeeld ook wat je wel en niet mag in een bedrijf.

Met voldoende kennis vergroot je de kans op werk, verklein je de kans op conflicten en red je je beter, zowel op economisch als sociaal gebied.

Mogelijke samenwerkingspartners

  • Advocaten
  • Wijkteams
  • Sociaal raadslieden
  • GGZ
  • Schuldhulpverleners
  • Gemeenten
  • Onderwijs
Juridisch Loket

Het www.juridischloket.nl helpt bij juridische vragen en is een logische partner voor het IDO. Wil je samenwerken met het Juridisch Loket? Stem dan met de vestiging in jouw regio af hoe deze samenwerking eruit kan zien. Bijvoorbeeld door vaste momenten af te spreken om vragen voor te leggen. Of juist nummers uit te wisselen voor direct contact. Zie de contactpagina van het Juridisch Loket. Is er in jouw werkgebied geen Juridisch Loket, mail dan naar Nikki Lubeck van het Juridisch Loket.

Voorbeelden van collega's

Bronnen