Gezinsaanpak: voorbeelden van collega's

Voorbeelden van collega's

De voorbeelden gemerkt met *KLO zijn voorbeeldaanpakken uit het project Kwaliteitsimpuls laagtaalvaardige ouders. Deze 8 aanpakken zijn voorzien van een omschrijving met minimale voorwaarden voor succes, een concreet stappenplan en informatie over hoe het werkt in de praktijk. Ze vormen een leidraad om de dienstverlening rond de gezinsaanpak te versterken. Vertaal de werkwijze naar jouw lokale situatie.

Activiteiten in voorschoolse periode

• BoekStart-coach Thuis (*KLO) - Biedt voorleesondersteuning aan laagtaalvaardige ouders en adviseert hoe ze de taalontwikkeling van hun kind kunnen stimuleren. Doordat de coach op het consultatiebureau én in de bibliotheek werkt, wordt deze een vertrouwd gezicht.
• Ouder-component VVE / Kinderopvang (*KLO) - Pedagogisch medewerkers of leerkrachten vinden het soms lastig om laagtaalvaardige ouders te betrekken bij de (taal)ontwikkeling van hun kind. Met een VVE-programma met oudercomponent ondersteunen ze deze ouders bij de opvoeding en groeit de betrokkenheid bij de educatie van hun kind.

Samenwerking met basisonderwijs

• Bibliotheek Haarlemmermeer (pagina 9 en 10) organiseert lessen Nederlands leren (pagina 7) voor anderstalige ouders op een dBos-school om de communicatie met de leerkracht over hun kind te verbeteren. De resultaten worden gemeten met de Taalmeter. Uit de evaluatie blijkt het zelfvertrouwen toegenomen en de relatie met de school verbeterd.
• Bibliotheek Dalfsen en de school in Nieuwleusen bieden het programma Voor jou en je kind. In de bijeenkomsten gaan ouders aan de slag met thema's met werkboekjes. Zij leren over de (taal)ontwikkeling van hun kind, over activiteiten op school en hoe zij hieraan kunnen bijdragen. Zie ook het Praktijkvoorbeeld Oosterhout.
• Ouderbetrokkenheid is een zaak van de bibliotheek: niet als opdrachtnemer maar als gelijkwaardige partner naast het onderwijs. Zij kan een veilige plek bieden voor ouders. Lees hoe Huis voor Taal Lelystad een aanvang maakte, in de presentatie en inzichtkaarten.
• Ouder-bijeenkomsten op school (*KLO) - Deze aanpak combineert 2 werelden: de schoolse omgeving waarin leerkrachten inzicht hebben in de gezinssituatie via contact met ouder en kind, én de omgeving van het Taalhuis waarin kennis en ervaring voorhanden zijn om volwassenen in hun taalontwikkeling te ondersteunen.

Beter verbinden van activiteiten

• Integrale gezinsaanpak in de bibliotheek (*KLO) - In alle spreekuren, activiteiten en ontmoetingen, is de educatief-maatschappelijke bibliotheek goed zichtbaar. Hoe verbind je nu alle programma’s en creëer je een doorgaande lijn in het aanbod? Daarover gaat deze aanpak.
• Voorleestraject (*KLO) - Veel bibliotheken bieden de VoorleesExpress of ander voorleesprogramma. Zo kun je laagtaalvaardige ouders extra ondersteunen om zelf de taalontwikkeling van hun kinderen te stimuleren. Het draait om de leervraag van de ouders en passend aanbod. Zo creëer je een doorgaande lijn voor het gezin.

Laagdrempelig werken

• Ouder en kind in de bibliotheek (*KLO) - Als ouder en kind samen aan activiteiten in de bibliotheek deelnemen, nieuwe ervaringen opdoen, voorbeelden zien en ook thuis verdergaan, sluit dit goed aan op de gezinsaanpak. Omdat laagtaalvaardige ouders een drempel kunnen ervaren, zijn er activiteiten met de focus op samen spelenderwijs leren.
• Gezinsaanpak in de wijk (*KLO) - Sommige laagtaalvaardige ouders ervaren een drempel om naar de bibliotheek te gaan. Met wijkgerichte activiteiten brengt de bibliotheek een speels en aantrekkelijk taalaanbod letterlijk ‘onder de mensen’. Deze activiteiten zijn op plaatsen waar gezinnen komen, en geven een impuls aan contacten met ouders.

Digitale insteek

• Pilot Samen Digi-TAAL, netwerk van Overijsselse en Gelderse Bibliotheken, juni 2022. Ruim 100 gezinnen werkten thuis met een iPad met taalrijke apps. De digitale middelen bleken voor ouders drempel­verlagend om deel te nemen. Ook startten 10 ouders na de ouder­bijeen­komsten met ander aanbod, gericht op basisvaardigheden. De pilot versterkte de onderlinge samen­werking met partners. Het netwerk gaat verder met de nieuwe inzichten.
• Bereik en ondersteunen met digitale hulpmiddelen (*KLO) - Met deze aanpak stimuleer je laagtaalvaardige ouders en jonge kinderen (2 tot 6 jaar) om samen hun taal- en digitale vaardigheden te verbeteren. Dit gebeurt met taal-apps en andere educatieve oefenprogramma’s op een tablet.

Brede lokale samenwerking

• Waalwijk Taalrijk is gericht op grotere functionele geletterdheid bij ouders én bij kinderen van 0 tot 18. Partners zijn onder meer GGD, welzijnswerk, kinderopvang, scholen, bibliotheek, Taalhuis Waalwijk en gemeente. Alle organisaties ontwikkelen samenhangende activiteiten. Lees ook het interview.

Divers

• Magazine Lees Lezer Leest!, Cubiss, een serie met diverse thema's, onder meer over meertaligheid.  
• Online magazine Gezinsaanpak: een bundeling van praktijkverhalen, wetenschappelijke kennis en praktische informatie, Rijnbrink 2023
• Magazine Kansrijke start voor ieder kind, Cubiss, oktober 2022. 
• De kracht van de gezinsaanpak: doorbreek de cyclus van laaggeletterdheid, praktijkvoorbeelden van 4 bibliotheken. Probiblio, 2019. 

Interviews met collega's

• Interview met Bieb voor de Zaanstreek over meertaligheid. Yvonne Kraakman, beleidsmedewerker bij de bibliotheek vertelt over deze uitvoering van de gezinsaanpak. Probiblio, 2023.
• "Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit". In Helmond-Peel wonen 4.000 anderstalige kinderen, onder wie veel Poolse. Helmond ontwikkelde voor hen Meertalig BoekenPret en Poolse Peuterpret.
• "Gezinsgericht werken vraagt om vraaggericht werken". Heerlen telt 16 procent laaggeletterden (landelijk 12): een enorm probleem, waar de bibliotheek wel iets mee móest.
• "Het begint met interactie, dat boek komt wel". Met de subsidie Kwaliteitsimpuls laagtaalvaardige ouders besloot Bibliotheek Rotterdamse de VoorleesExpress uit te bouwen door ook de ouders actief te betrekken.

Zie alle interviews op Bnetwerk rond gezinsaanpak.