Nieuws

De online Bibliotheek werd het afgelopen jaar goed gebruikt: met 84% van de online bibliotheekaccounts werd het afgelopen jaar ten minste 1 e-book of luisterboek geleend. Dat blijkt uit de bibliotheekgegevens die de KB over het jaar 2021 heeft verzameld en in samenwerking met de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft gepubliceerd. De cijfers laten zien dat de coronamaatregelen ook in 2021 van invloed zijn geweest op de fysieke dienstverlening van openbare bibliotheken: bibliotheken moesten een deel van het jaar de deuren gesloten houden en konden daardoor minder mensen ontvangen en minder activiteiten organiseren. Tegelijkertijd boden meer bibliotheken hulp bij digitale vragen.

Het onderzoek Basisvaardigheden voor volwassenen gaat deze week van start. Dit onderzoek wordt uitgevoerd via de Bibliotheekmonitor van de KB. Met de resultaten wordt het aanbod van openbare bibliotheken op het gebied van basisvaardigheden voor volwassenen in 2021 in kaart gebracht. Later dit jaar starten ook de onderzoeken naar de samenwerking met de Belastingdienst, het primair en het voortgezet onderwijs en voor- en vroegschoolse educatie.

Eind 2021 werd tijdens de Update Digitale Inclusie het gebruik van de Outputregistratietool geëvalueerd. In deze tool registreren bibliotheken met een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) het aantal bezoekers, het type vragen dat bij het IDO gesteld wordt en de wijze waarop de bezoekers worden geholpen. Met de suggesties en wensen die bibliotheken destijds hebben aangedragen, is het IDO-registratieformulier nu verbeterd. Zo sluit het formulier beter aan op de digitale IDO-dienstverlening en de ondersteuning rondom het coronatoegangsbewijs, en kan het aantal bezoekers per type gestelde vraag worden gemonitord.

Ondanks de beperkingen die bibliotheken in 2020 ondervonden vanwege de coronamaatregelen, is het aanbod van de bibliotheken rondom basisvaardigheden in grote lijnen constant gebleven. Met alternatieve dienstverlening zoals online Taalhuizen, telefonische spreekuren en een-op-een-hulp op afspraak zetten bibliotheken zich ook in coronatijd in voor kwetsbare burgers. Desalniettemin maakten minder burgers gebruik van de dienstverlening dan voorgaande jaren. Veel bibliotheken hadden moeite met het bereiken van de doelgroep, die met name baat heeft bij fysieke dienstverlening. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de KB, uitgevoerd via de Bibliotheekmonitor.

Jongeren zijn te positief over hun eigen digitale vaardigheden. Dat blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van de KB. Bijna de helft (47%) van de jongeren overschat het eigen niveau. Jongeren die onvoldoende digitaal vaardig zijn, praten minder met hun ouders en leraren over online en mediazaken dan jongeren die deze vaardigheden wel bezitten. Dat is zonde, want deze gesprekspartners kunnen juist veel betekenen in het vergroten van deze vaardigheden. Zo leren jongeren die dit gesprek wel voeren eerder online gevaren te herkennen en om te gaan met negatieve reacties. Ook houden deze jongeren vertrouwen in wat ouders en de school ze op dat gebied nog kunnen leren.

De coronamaatregelen hebben in 2020 zichtbaar effect gehad op de dienstverlening van de openbare bibliotheken. Er werden minder boeken uitgeleend en minder activiteiten georganiseerd. Ook werd de bibliotheek minder bezocht dan andere jaren. De bibliotheek bleek echter ook veerkrachtig: in korte tijd werd veel alternatieve dienstverlening georganiseerd, de online Bibliotheek floreerde en kwetsbare groepen konden ook in coronatijd bij de bibliotheek terecht.