Nieuws

Ondanks de tijdelijke coronasluitingen hebben bibliotheken zich in het afgelopen anderhalf jaar hard ingezet om burgers te blijven bedienen. Bij het opzetten van alternatieven voelden zij zich soms wel gehinderd door beperkingen in apparatuur en eigen kennis. Desalniettemin zien zij toekomst in de digitale transitie die bibliotheken in coronatijd hebben doorgemaakt. Dat blijkt uit de Coronamonitor van de KB, afgenomen via de Bibliotheekmonitor.

De dataverzameling rondom de Gegevenslevering Wsob gaat bijna van start. Op basis van deze data wordt het dossier Bibliotheekstatistiek over 2021 samengesteld. Hierin verzamelt de KB jaarlijks de belangrijkste cijfers over openbare bibliotheken. De Wsob kent aparte data-inzamelingen voor openbare bibliotheken, POI’s en de online Bibliotheek. Daartoe wordt bibliotheken gevraagd een aantal gegevens vooraf aan te leveren via het Datawarehouse en G!DS.

Ondanks de beperkingen die bibliotheken in 2020 ondervonden vanwege de coronamaatregelen, is het aanbod van de bibliotheken rondom basisvaardigheden in grote lijnen constant gebleven. Met alternatieve dienstverlening zoals online Taalhuizen, telefonische spreekuren en een-op-een-hulp op afspraak zetten bibliotheken zich ook in coronatijd in voor kwetsbare burgers. Desalniettemin maakten minder burgers gebruik van de dienstverlening dan voorgaande jaren. Veel bibliotheken hadden moeite met het bereiken van de doelgroep, die met name baat heeft bij fysieke dienstverlening. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de KB, uitgevoerd via de Bibliotheekmonitor.

Consumenten zijn in de afgelopen wintermaanden iets meer gaan lezen. Dat blijkt uit onderzoek dat in februari door onderzoeksbureau GfK is uitgevoerd in opdracht van de boekensector. Mogelijk houdt deze lichte stijging verband met de zware lockdown waarin Nederland in deze maanden verkeerde.

De coronamaatregelen hebben in 2020 zichtbaar effect gehad op de dienstverlening van de openbare bibliotheken. Er werden minder boeken uitgeleend en minder activiteiten georganiseerd. Ook werd de bibliotheek minder bezocht dan andere jaren. De bibliotheek bleek echter ook veerkrachtig: in korte tijd werd veel alternatieve dienstverlening georganiseerd, de online Bibliotheek floreerde en kwetsbare groepen konden ook in coronatijd bij de bibliotheek terecht.

Eind juli starten drie onderzoeken naar de samenwerking tussen de bibliotheek en het onderwijs: voorschoolse educatie en primair en voortgezet onderwijs. De onderzoeken vinden plaats via de Bibliotheekmonitor van de KB. Met de resultaten wordt in kaart gebracht hoe bibliotheken hun dienstverlening voor kinderopvanglocaties, basisscholen en middelbare scholen vormgeven.

De KB start met een onderzoek naar de inrichting van de bibliotheek tijdens de coronacrisis. Op deze manier ontstaat inzicht in de manier waarop openbare bibliotheken tijdens de afgelopen perioden van sluiting en gedeeltelijke opening hun aanbod hebben ingericht.

Waarheid en desinformatie zijn steeds lastiger van elkaar te onderscheiden. De coronacrisis maakte deze problematiek nog duidelijker zichtbaar. Met het door de Europese Unie gehonoreerde SMILES-project (Innovative MethodS for Media & Information Literacy Education involving Schools and LibrarieS) slaan drie Europese landen daarom de handen ineen om nieuwe methoden voor media- en informatievaardigheden te ontwikkelen.

De nieuwe themameting van de KB staat weer voor de deur. Met welk onderzoek onder openbare bibliotheken zouden wij jou verder helpen? Laat het ons weten en wie weet gaan we met jouw suggestie aan de slag.

In oktober 2020 werd het Bibliotheekconvenant 2020-2023 van kracht. De daarin geformuleerde maatschappelijke uitdagingen en randvoorwaarden vinden hun concrete uitwerking in de Netwerkagenda. In twaalf programmateams komen experts uit het veld samen om binnen elk van deze thema’s stappen te zetten. Deze week is het woord aan Renée Tiemstra, organisatiemanager bij de Bibliotheek Z-O-U-T, en Frank Bergsma, strategisch adviseur en informatiemanager bij de KB, die zich samen hard maken voor de digitale bibliotheek die in de Netwerkagenda een fundamentele rol speelt.