Onderzoek

Bibliotheekinzicht Onderzoeksupdate december 2021

Iedere maand bericht Bibliotheekinzicht over recente onderzoeken in het bibliotheekveld met nieuwe publicaties, onderzoeken om aan deel te nemen en extra leesmateriaal. In deze decembereditie blikken we terug op de hoogtepunten van 2021, in de vorm van rapportages, dossiers, artikelen en webinars.
Inhoudsblok

Rapportages

Jaarlijks doet de KB via de Bibliotheekmonitor onderzoek naar specifieke doelgroepen en diensten van de bibliotheek. Dit jaar zijn de volgende KB-publicaties verschenen die voor bibliotheken en POI’s interessant zijn.

Makerplaatsen in de bibliotheek

Bibliotheken organiseren allerlei activiteiten voor makers, zoals programmeren, robotica en videobewerking. Veel bibliotheken hebben daarvoor een makerplaats ingericht. Dit jaar startte het project MAKERLAB, waarin universiteit, hogeschool, POI's en KB samen met bibliotheken experimenteren met een nieuwe inrichting en rol voor makerplaatsen. Ook heeft de KB opnieuw onderzoek naar makerplaatsen uitgevoerd via de Bibliotheekmonitor. Lees meer over het onderzoek >

Coronamonitor

Ondanks de tijdelijke coronasluitingen hebben bibliotheken zich in het afgelopen anderhalf jaar hard ingezet om burgers te blijven bedienen. Bij het opzetten van alternatieven voelden zij zich soms wel gehinderd door beperkingen in apparatuur en eigen kennis. Desalniettemin zien zij toekomst in de digitale transitie die bibliotheken in coronatijd hebben doorgemaakt. Dat blijkt uit de Coronamonitor van de KB. Lees meer over het onderzoek >

En verder…

…publiceerden we onze jaarlijkse onderzoeken rondom de Belastingdienst, basisvaardigheden, voorschoolse educatie, primair en voortgezet onderwijs via Bibliotheekmonitor en werkten we mee aan onderzoek naar het kopen, lenen en lezen van boeken. Benieuwd naar de cijfers achter deze onderzoeken? Neem eens een kijkje in de databank.

Dossiers

De KB bundelt haar kennis in dossiers. Hierin vind je niet alleen de meest actuele kennis over een specifiek onderwerp, maar ook achtergrondanalyses, interviews, leestips en een blik op de toekomst. Dit jaar publiceerde de KB de volgende dossiers.

Dossier Digitaal burgerschap

Het Nationale Bibliotheekcongres van 2021, dat op 19 januari plaatsvond, stond in het teken van digitaal burgerschap. Een steeds belangrijker thema, zowel voor de samenleving in het algemeen als bibliotheken in het bijzonder. In het bijbehorende dossier op Bibliotheekinzicht belichten we digitaal burgerschap vanuit verschillende invalshoeken, met de relevantie voor bibliotheken als voornaamste focuspunt. Denk bijvoorbeeld aan uitgebreide analyses over de groeiende digitale kloof, de vormgeving van de samenleving in een digitale wereld en de positie van de burger in een door data gedreven stad, maar ook aan praktische lees-, kijk- en luistertips over digitaal burgerschap en voorbeelden van belangrijke denkers op dit gebied. Lees het dossier >

Dossier Bibliotheekstatistiek

Jaarlijks verzamelt de KB de belangrijkste cijfers over openbare bibliotheken in het dossier Bibliotheekstatistiek. Dit jaar staat het dossier vanzelfsprekend in het teken van het coronavirus: het aantal bezoekers, leden en uitleningen daalde flink. Toch lieten bibliotheken zich van hun innovatiefste kant zien om hun dienstverlening toch te kunnen laten doordraaien. Bekijk het dossier >

Dossier De bibliotheek in coronatijd

Vorig jaar mei lanceerden we het dossier De bibliotheek in coronatijd, waarin we lieten zien hoe lenig bibliotheken zich door deze periode bewogen. Helaas is het coronavirus anno 2021 nog geen verleden tijd. Daarom is het dossier dit jaar meerdere malen geactualiseerd, onder meer met informatie over nepnieuws als virus en de cultuursector na corona. Bekijk het dossier >

Artikelen

In artikelen bundelt de KB actuele informatie over een specifiek onderwerp dat leeft in het bibliotheekveld. In 2021 verschenen de volgende nieuwe artikelen op Bibliotheekinzicht.

De bibliotheek en de Belastingdienst

Voor iedere Nederlander staat het deze maanden op de to do-lijst: het invullen van de belastingaangifte. Niet iedere burger bezit echter de digitale vaardigheden om zichzelf wegwijs te maken in de digitale wereld van de Belastingdienst. Gelukkig worden op steeds meer plekken Informatiepunten Digitale Overheid (IDO) geopend. Het is een van de speerpunten van het programma Digitale Inclusie, dat, ondanks de maatregelen rondom de coronacrisis, ook het afgelopen jaar forse ontwikkelingen heeft doorgemaakt. Welke ontwikkelingen zijn dat en hoe zag de samenwerking tussen de bibliotheek en de Belastingdienst er dit coronajaar uit? Daarover lees je in het nieuwe artikel op Bibliotheekinzicht. Lees het artikel >

Bijzondere bibliotheken

Naast de openbare bibliotheek kent Nederland ook andere soorten bibliotheken. Denk bijvoorbeeld aan de universiteitsbibliotheek, de christelijke bibliotheek en de gevangenisbibliotheek. De boeken in deze bibliotheken zijn niet voor iedereen beschikbaar. Andere bibliotheken zijn wel publiekelijk toegankelijk, maar onderscheiden zich door hun bijzondere locatie, zoals op stranden, stations en in woonwijken. Vaak gelden in deze bibliotheken andere richtlijnen voor het collectioneren en uitlenen van de materialen. Lees meer over deze bijzondere bibliotheken in het nieuwe artikel op Bibliotheekinzicht. Lees het artikel >

Informatiefunctie van de bibliotheek

Een van de vijf kernfuncties van de bibliotheek is het ter beschikking stellen van kennis en informatie. Dat doet de bibliotheek onder meer in de vorm van collecties, activiteiten en informatiepunten. Over die functie van de bibliotheek is dit jaar een geüpdatet artikel verschenen op Bibliotheekinzicht, met nieuwe cijfers en inzichten. Lees het artikel >

Publicaties in Bibliotheekblad en IP

Op regelmatige basis publiceert de sectie Onderzoek van de KB artikelen in verschillende vakbladen. Zo wordt de kennis die binnen de sectie wordt opgedaan breed gedeeld onder professionals en geïnteresseerden uit het bibliotheekveld. We schreven onder meer over de jeugddoelen van de Leescoalitie, digitaal burgerschap en jongeren laten lezen via games. Bekijk alle vakpublicaties >

Webinars

De KB verspreidt haar kennis ook via webinars. Hieronder vind je de webinars die in 2021 werden gegeven.

Nieuw Impactmonitorjaar van start

Op 1 april ging het nieuwe jaar van de Impactmonitor van start. Met de Impactmonitor kunnen bibliotheken meten welke impact hun cursusaanbod heeft op de vaardigheden van de deelnemers. Anders dan voorgaande jaren startten alle bibliotheken het monitorjaar gezamenlijk. Kijk het webinar over de Impactmonitor terug >

Webinar Bibliotheekstatistiek

Op 8 juli werden de uitkomsten van de Gegevenslevering Wsob gepubliceerd in de vorm van het dossier Bibliotheekstatistiek. In dit dossier komen de belangrijkste cijfers over de stand van bibliotheekland aan bod. Meer weten? Kijk het webinar terug. Tijdens deze sessie gaven we uitleg over de cijfers en de instrumenten. Ook was er gelegenheid vragen te stellen over het onderzoek en de uitkomsten. Kijk terug >

Startsessies landelijke impactcommunity

De landelijke impactcommunity trapte op 26 november af met een inspiratiesessie door Christian Ulrich Lauersen van de Bibliotheek Roskilde in Denemarken. Hij vertelde meer over het Impact Compass dat zij gebruiken. Op 14 december werd samen met Probiblio een bijeenkomst georganiseerd rondom de impact van het programma Digitale Inclusie. De online sessies waren voor iedereen gratis toegankelijk. Word lid van de Biebtobieb-groep >

Haal meer uit data

Op 6 december vond de laatste workshop van het samenwerkingsproject Haal meer uit data 2021 plaats. In 2022 wordt het project voortgezet, waarbij we de stap van theorie naar praktijk centraal blijven zetten. We gaan wederom aan de slag met concrete uitdagingen, wisselen ervaringen uit en helpen elkaar verder om data-geïnformeerd werken in de praktijk te brengen. Wil jij leren hoe je data als deze beter kunt benutten? Meld je aan voor Haal meer uit data 2022 >

Fijne feestdagen!

De KB wenst iedereen prettige feestdagen en een goed begin van 2021. Wil je op de hoogte blijven van de laatste stand van zaken rondom lopende programma’s en projecten? Een groot deel van de Nederlandse bibliotheekwebsites is gebundeld op één plek: Bibliotheeknetwerk. Hier vind je een overzicht van de dienstverlening van de KB voor en in samenwerking met openbare bibliotheken, provinciale ondersteuningsinstellingen (POI's) en partners. Ga naar de onderzoekspagina van Bibliotheeknetwerk >