Hoeveel medewerkers zijn er in dienst bij de openbare bibliotheken? Hoeveel vrijwilligers leveren een bijdrage aan de dienstverlening? En wat zijn de grootste inkomsten en kostenposten voor de bibliotheken? Volg de ontwikkelingen op het gebied van personeel en financiën en lees verder.
Lichte toename personeel
De economische recessie die zich vanaf 2010 deed gelden in de overheidsinkomsten, heeft tot gevolg gehad dat de subsidiebaten van bibliotheken zijn gekrompen. Deze teruggang heeft vooral gevolgen gehad voor het personeelsbestand. Dat werd, uitgedrukt in personen, tussen 2010 en 2013 zo’n 25% kleiner. In arbeidsjaren (fte’s) ging het om een teruggang van 23%. Daarna fluctueerde de omvang van de personeelsbestand nog enigszins, maar sinds 2016 is zowel het aantal personen als het aantal fte’s relatief stabiel. In 2018 is zelfs sprake van een lichte stijging, in totaal waren er 6.743 medewerkers in loondienst. Het merendeel van deze medewerkers werkt parttime (90%)
Sterke toename vrijwilligers
Dat veel bibliotheken het aanbod in stand hebben kunnen houden, ondanks de krimp in het personeelsbestand van de afgelopen jaren, is mede gerealiseerd door de inzet van vrijwilligers. Vrijwel alle bibliotheekorganisaties maakten in 2018 gebruik van vrijwilligers. Sinds 2010 is het aantal vrijwilligers flink gestegen, van circa 7 duizend tot bijna 20 duizend in 2018.
Lichte stijging subsidies en bijdragen
Subsidies zijn de belangrijkste inkomstenbronnen van bibliotheken. Hoewel het subsidieniveau tussen 2010 en 2017 met 12% is gedaald, bestaat 79% van de inkomsten nog uit gemeentelijke subsidies en bijdragen (407 miljoen). In vergelijking met 2017 zijn de inkomsten van de 146 openbare bibliotheekorganisaties licht gestegen. Gezamenlijk ontvingen zij in 2018 voor 419 miljoen euro aan inkomsten, in 2017 bedroeg dit 414 miljoen euro. De stijging in het totaal aan subsidies gaat echter niet voor alle lokale bibliotheken op: drie op de tien bibliotheekorganisaties ontvingen in 2018 minder subsidies dan in 2017. Naast subsidies bestonden de baten uit eigen inkomsten van bibliotheken (79,1 miljoen) en diverse baten zoals rente en sponsoring (26,5 miljoen).
Stijging personeelskosten
Het lastenniveau van de bibliotheekorganisaties houdt gelijke tred met de baten - er is niet of nauwelijks sprake van het vormen of aanspreken van reserves. In 2018 bestonden de lasten in totaal uit 519 miljoen euro. De grootste kostenpost is het personeel; 51% van de lasten van bibliotheken bestaat uit kosten voor personeel (264 miljoen euro). De post huisvestingskosten is in grootte de tweede kostenpost: 22% van de uitgaven is bestemd voor huisvesting. De stijging van de totale lasten van bibliotheken in vergelijking met 2017, destijds 509 miljoen euro, komt met name voort uit een stijging van de personeelskosten.
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Statline (2019). Openbare bibliotheken.