De coronacrisis voorbij
Op 15 maart 2020 werd bekendgemaakt dat de bibliotheken hun deuren moesten sluiten om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Al snel volgde de eerste lockdown en ontstonden de eerste initiatieven om zowel bibliotheekleden als niet-leden ook in coronatijd aan het lezen te houden en van informatie te blijven voorzien. In mei 2020 mochten bibliotheken weer open, maar vanaf november 2020 tot en mei 2021 waren de bibliotheken grotendeels gesloten. In september 2021 konden de bibliotheken na maanden van beperkte opening hun deuren weer wijd openzetten en werden vrijwel alle coronamaatregelen geschrapt. Die blijdschap was echter van relatief korte duur: in november 2021 werden de maatregelen weer aangescherpt en in december werd een nieuwe lockdown afgekondigd. In januari 2022 werden de eerste maatregelen versoepeld. Op 10 januari gingen het basis- en voortgezet onderwijs en de BSO’s weer open en op 26 januari 2022 werden meer versoepelingen doorgevoerd. Zo werden ook de beperkte openingstijden van de bibliotheken weer losgelaten. De laatste landelijke coronamaatregelen, zoals het dragen van een mondkapje in het openbaar vervoer en het thuiswerkadvies, vervielen uiteindelijk in maart 2022.
Veerkracht en herstel na coronaperiode
De Gegevenslevering Wsob maakt inzichtelijk welk effect de coronamaatregelen de afgelopen jaren hebben gehad op de - reguliere - dienstverlening van de bibliotheken, en hoe het bibliotheeknetwerk zich in 2022 herstelde. De bibliotheken lieten in 2022 een krachtig herstel zien na een periode van wisselende coronamaatregelen. Zo verwelkomden bibliotheken in 2022 meer leden en bezoekers en werden er meer boeken uitgeleend dan in voorgaande twee jaren. Bibliotheken organiseerden in 2022 meer activiteiten dan ooit te voren, en bevestigen daarmee hun maatschappelijke rol en positie als lokale huiskamer waar iedereen terechtkan. Digitaal luisteren stijgt ook onder bibliotheekleden aan populariteit. In 2022 werden meer luisterboeken geleend via de online Bibliotheek. Ook het aantal mensen met een online Bibliotheekaccount nam verder toe, evenals de collectie van e-books en luisterboeken.
Informeren en inspireren
Met dit dossier bieden we inzicht in de status van het openbare bibliotheekstelsel in 2022. Hierin komen de belangrijkste uitkomsten van de Gegevenslevering Wsob aan bod en worden deze resultaten in bredere context geplaatst. Niet in een taai onderzoeksrapport, maar in inspirerende rubrieken, waarin statistiek en context elkaar afwisselen. Zo lees je meer over de werkwijze rondom de gegevenslevering, het belang van datageïnformeerd werken en de inspanningen van een aantal bibliotheken in coronatijd. Ook bieden we een kijkje over de grenzen en zetten we handige tools en definities voor je op een rij.
Zelf aan de slag
Wil je na het lezen van dit dossier meer weten over een bepaald onderwerp? In het dossier vind je links naar de artikelen waarin specifieke onderwerpen verder worden uitgediept. Duik je liever meteen in de data? Dat kan in het dashboard Bibliotheekstatistiek, waarmee je zelf kunt filteren op landelijk, provinciaal en lokaal niveau en bibliotheken met elkaar kunt vergelijken. De belangrijkste bibliotheekstatistieken in één overzicht? Bekijk dan de infographic.