De afgelopen jaren zijn als gevolg van bezuinigingen vele vestigingen gesloten en hebben bibliotheken moeten inleveren op personeel. De impact van bibliotheken is hierdoor kleiner geworden, terwijl de maatschappelijke opgaves juist zijn toegenomen. Mede deze regeling wordt het herstel van de sector ingezet. De regeling is voor consultatie voorgelegd bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Het Interprovinciaal Overleg, de KB, SPN en de VOB. Op 23 februari 2023 hebben partijen steun uitgesproken voor de regeling tijdens een bestuurlijk overleg met staatssecretaris Uslu. De netwerkpartijen KB, SPN en VOB hebben met succes gepleit om de maatschappelijke opgaven waaraan gemeenten en bibliotheken samen werken, een prominentere plaats te geven in de regeling.
De regeling in het kort
• Gemeenten kunnen van half mei tot half juni 2023 aanvragen indienen. Eind 2023 staat een tweede aanvraagronde gepland. Gemeenten moeten minstens 20% van de gemaakte kosten zelf financieren. De POI’s kunnen helpen bij het opstellen van aanvragen.
• Voor een nieuwe bibliotheekvestiging kan maximaal € 440.000 worden aangevraagd. Voor de verbetering van een vestiging maximaal € 220.000. Deze bedragen zijn inclusief btw. Het is aan gemeenten en bibliotheken om te bepalen aan welke kosten de specifieke uitkering wordt besteed. Dat kunnen allerhande kosten zijn die gemaakt worden om de activiteit waarvoor de specifieke uitkering is verstrekt te realiseren, zoals aanschaf van een collectie, huisvestingskosten, personeelskosten en ict-voorzieningen.
• Gemeenten met minder dan 200.000 inwoners kunnen voor maximaal twee activiteiten een aanvraag indienen; gemeenten met 200.000 of meer inwoners kunnen voor maximaal vier activiteiten een aanvraag indienen. Alle gemeenten kunnen een aanvraag indienen.
• Van gemeenten wordt cofinanciering verwacht van minimaal 20%. Het is aan de gemeente om te bepalen op welke manier die minimale bijdragen van 20% wordt gefinancierd. Dat kan uit gemeentelijke begrotingsmiddelen, maar bijvoorbeeld ook via externe financiering.
• Als de aanvragen het beschikbare budget overschrijden dan vindt de toekenning plaats op basis van een rangschikking. Als eerste komen gemeente waar nog geen bibliotheekvestiging aanwezig is in aanmerking. Ten tweede komen aanvragen in aanmerking van gemeenten met een extra maatschappelijke opgave. Tot slot komen alle andere gemeenten in aanmerking, geprioriteerd op basis van financieringsniveau.
Zorgplicht
Door gebruik te maken van de tijdelijke regeling kunnen gemeenten het bibliothekennetwerk versterken en zich voorbereiden op de wijziging van de bibliotheekwet in 2025. Dan gaat een zorgplicht gelden voor gemeenten en provincies. Dat betekent dat gemeenten de wettelijke taak krijgen om ervoor te zorgen dat inwoners toegang hebben tot een volwaardige bibliotheek, zodat de toegang tot bibliotheken in de toekomst is gewaarborgd. De provincies zorgen via hun ondersteuningsinstellingen dat lokale bibliotheken hierbij de nodige hulp krijgen.
Bekijk de volledige regeling.