Dia Wesseling, adviseur educatie en projectleider Leesbevordering primair onderwijs & kinderopvang bij Probiblio.
Petra Bakker en Kelly Jansen, respectievelijk directeur-bestuurder en manager programmering bij de Bibliotheek IJmond-Noord, kennen het onderwijs van binnenuit. Beiden stapten de afgelopen twee jaar over van het basisonderwijs naar de bibliotheek.
Jansen herinnert zich vooral de druk die continu op haar schouders lag. ‘Je hebt vijf uur per dag een groep kinderen onder je hoede. In die tijd wil je alles zo goed mogelijk doen. In de bibliotheek zijn we net zo goed met het kind bezig, maar op een minder directe manier. Daardoor voel ik in deze functie meer ruimte voor reflectie: doen we wel het goede? En waar liggen meer kansen?’
Die vragen maken ook onderdeel uit van het herijkingstraject dat een aantal bibliotheken in Noord- en Zuid-Holland onder begeleiding van POI Probiblio doorlopen. Dia Wesseling, adviseur educatie bij Probiblio, kent het traject van binnenuit. ‘Samen met bibliotheekorganisaties brengen we hun samenwerkingen met het onderwijs in kaart. We onderzoeken waarom zij doen wat zij doen, wat nog beter kan en hoe zij dat voor elkaar kunnen krijgen.’
Samenwerken
Petra Bakker, directeur-bestuurder Bibliotheek IJmond Noord samen met een schooldirecteur.
Bij de Bibliotheek IJmond-Noord ligt de kracht in het samenwerken. ‘We willen niet dat de leerkracht tijdens een bezoek van de leesconsulent achter in de klas gaat zitten nakijken,’ benadrukt Jansen. ‘Het is de bedoeling dat leerkrachten blijven werken voor leesplezier, ook nadat wij weer naar huis gegaan zijn, zonder dat ze het gevoel hebben dat ze een extra taak op hun bordje krijgen. Daarin willen we hen zo goed mogelijk ondersteunen.’
De samenwerking met het onderwijs kreeg ook bij de Bibliotheek IJmond-Noord onlangs een mooie boost dankzij de impulsregeling rondom het masterplan basisvaardigheden. Bakker: ‘De timing was perfect: we waren al in gesprek met twee basisscholen en konden nu sneller overgaan tot het tekenen van de samenwerkingsovereenkomsten. Bij beide scholen kende een deel van het personeel de Bibliotheek op school al – ook dat hielp.’
De impulsregeling maakt het mogelijk de verschillende bouwstenen van dit samenwerkingsprogramma, waaronder collectie, inrichting en deskundigheidsbevordering, meteen goed neer te zetten. ‘Hierdoor kunnen we meteen een kwalitatief goede start maken,’ aldus Bakker. ‘Daar profiteert zowel de school als de bibliotheek van.’
Meerwaarde
Dankzij haar ervaring in het onderwijs weet Bakker hoe de samenwerking tussen beide partijen er ook kan uitzien. ‘Ik herinner me dat er eens per jaar een jeugdspecialist langskwam om te vertellen dat de dienstverlening duurder werd, maar dat ze minder activiteiten konden aanbieden. Daardoor verlies je de zin om samen te werken. Nu zie ik wat de bibliotheek allemaal voor een school kan betekenen: we leveren niet alleen maar boekenkisten, maar denken echt samen na over hoe het beter kan.’
Die oude instelling ziet Bakker soms nog steeds. Gelukkig zien steeds meer scholen de meerwaarde van een samenwerking. ‘In de toekomst willen we samenwerken met alle scholen in ons werkgebied, zowel in het primair als het voortgezet onderwijs. We gunnen alle scholen een goede schoolbibliotheek zoals we die nu met dank aan de impulsregeling opzetten.’
Nieuwe boeken
Niet alleen de bibliotheek moet eraan toe zijn om zo’n relatie op te bouwen, ook voor de school moet het de juiste tijd zijn, nadrukt Wesseling. ‘Die moet net zo goed de urgentie voelen en de tijd en middelen beschikbaar hebben. Bij de start van een nieuwe beleidsperiode liggen vaak kansen.’
Bij de Bibliotheek IJmond-Noord zijn de samenwerkingsovereenkomsten in elk geval getekend. De meubels zijn vernieuwd en de nieuwe boeken staan in de kast. Tijdens de Kinderboekenweek worden de schoolbibliotheken groots geopend. De volgende stap is een lees-mediaplan, waarna een start wordt gemaakt met de scholing van de leescoördinator.
‘Het team van de school en de bibliotheek stonden in dezelfde stand: iedereen wilde ervoor gaan,’ herinnert Jansen zich. ‘We hebben in de zomerperiode hard moeten werken om alle boeken op tijd ingewerkt te krijgen, maar nu staat het er prachtig bij. Alle verwachtingen komen tot nu toe uit.’
Tekst: Anne van den Dool