De term basisvaardigheden heeft betrekking op een breed pakket aan vaardigheden waarin bibliotheken burgers willen ondersteunen in de veranderlijke maatschappij. In hoofdlijnen valt het concept uiteen in een aantal vaardigheden (taal, digitaal en gezondheid) en thema’s (gezin, gezondheid, zorg en welzijn, werk en inkomen, gecijferdheid, juridisch en inburgering). Rondom deze thema’s bieden bibliotheken verschillende typen diensten en programma’s – al dan niet in combinatie – aan, zoals cursussen, losse activiteiten, informatiebijeenkomsten, persoonlijke begeleiding en advies, doorverwijzing naar instanties en oefenmogelijkheden.
|
Voorbeelden aanbod basisvaardigheden |
|
|
Spreekuur Belasting & toeslagen |
Inloopspreekuur, georganiseerd in samenwerking met maatschappelijke dienstverleners. Hier kunnen mensen terecht met vragen over de belastingaangifte, het aanvragen van toeslagen en overige belastingvragen. |
|
DigiVitaler |
Met het lesprogramma DigiVitaler maken mensen kennis met digitale zorg. Door korte filmpjes en boekjes met uitleg leren ze de mogelijkheden van digitale zorg kennen. Door er vervolgens mee te oefenen, leren ze het ook zelf te gebruiken. Er zijn bijvoorbeeld lessen over Thuisarts.nl, Apotheek.nl, gezondheidsapps, over het videoconsult en het patiëntenportaal van de huisarts en van het ziekenhuis. |
|
Voorleestraject+ |
Het Voorleestraject+ is er voor laagtaalvaardige ouders met kinderen van 2 tot en met 8 jaar die ondersteuning willen bij de taalontwikkeling van hun kind. |
|
Taalcafé |
In het Taalcafé kunnen anderstaligen op een laagdrempelige manier oefenen met Nederlands spreken en luisteren en elkaar beter leren kennen. |
|
Tel je geld |
Oefenprogramma voor mensen die minder geld moeten of willen uitgeven en overzicht en inzicht willen hebben in hun inkomsten en uitgaven. |
Taal en digitaal sterk verankerd in het aanbod
Alle bibliotheken bieden producten of diensten rondom basisvaardigheden voor volwassenen aan. Bijna alle bibliotheken bieden, net als voorgaande jaren, ondersteuning rondom taalvaardigheid (98% NT2, 90% NT1) en digitale vaardigheden (95%). Ook is er veel aanbod beschikbaar op het gebied van de e-overheid (90%) en het gezin, voor laagtaalvaardige ouders (86%).
In vergelijking met 2020 hebben positieve ontwikkelingen plaatsgevonden in het aanbod rondom basisvaardigheden op het gebied van gezin en gezondheid, zorg en welzijn. Het aantal bibliotheken dat producten en diensten rondom gezin aanbiedt, steeg verder, van 79% in 2020 naar 86% in 2021. In 2020 bood 44% van de bibliotheken dienstverlening rondom gezondheid, zorg en welzijn aan. In 2021 steeg dit aandeel verder naar 52%.
Ook over de jaren heen is de grootste groei zichtbaar in het aanbod rondom het gezin en gezondheid, zorg en welzijn. In 2017 bood 52% van de bibliotheken dienstverlening rondom het gezin aan en 36% rondom gezondheid, zorg en welzijn.
Juridisch aanbod vaker aanwezig bij grotere bibliotheken
Grotere bibliotheken (met meer dan 200.000 inwoners in het werkgebied) bieden vaker juridische producten en diensten (60%) dan kleinere bibliotheken (37%). Van de bibliotheken met een juridisch aanbod faciliteerde negen op de tien spreekuren voor derden (92%) en verwees 45% van de bibliotheken burgers door naar een sociaaljuridische dienstverlening.