Interviews

Gezinsgericht werken vereist een flexibele aanpak die waar nodig kan worden bijgestuurd. SCHUNCK Bibliotheek merkte dat het aanbod voor een deel van de inwoners van Heerlen prima werkte. Alleen de kwetsbare gezinnen werden niet bereikt. Daarom is er in 2021 voor gekozen om een andere aanpak te ontwikkelen die zich richt op specifieke behoeften van gezinnen en op preventie.

Het aantal bibliotheken met een Ontwikkelplein groeit. Zelfstandig adviseur Kelly Oostlander vertelt over het fenomeen, het effect ervan en hoe zij bibliotheken hierbij ondersteunt.

In Helmond-Peel wonen zo’n 4.000 anderstalige kinderen. Een groot deel van hen zijn Poolse kinderen. Daarom hebben ze in Helmond maar liefst 2 projecten voor deze doelgroep ontwikkeld: Meertalig BoekenPret en Poolse Peuterpret.

Het percentage laaggeletterden in Heerlen ligt op 16 procent, landelijk is dat 12 procent. Yvette Harmes, projectleider gezinsgericht werken SCHUNCK Bibliotheek Heerlen: “Laaggeletterdheid werkt door op alle leefgebieden: gezondheid, onderwijs, werk, financiën en welzijn. Een enorm probleem, waar we als bibliotheek wel iets mee móesten.”

In Rotterdam weten ze al langer: als we in de bibliotheek met een activiteit gaan zitten wachten op laagtaalvaardige ouders, komen ze niet. Met de subsidie van het project Kwaliteitsimpuls laagtaalvaardige ouders van de KB besloot de Rotterdamse Bibliotheek het programma de VoorleesExpress uit te bouwen door ook de ouders actief te betrekken. Zoals dat bij een pilot gaat, waren er best wat hobbels te nemen. Maar de eerste succesverhalen zijn een feit.

Danny Pennings is coördinator van het Taalhuis op School bij het Taalhuis van de gemeente Nijkerk, dat een samenwerking is tussen bibliotheek, welzijnsorganisatie Sigma en gemeente Nijkerk.

Bibliotheek Coevorden wilde aan de slag met laagtaalvaardige ouders en koos voor de moeilijkst bereikbare groep: woonwagenbewoners. Na ruim een jaar opbouw ligt er een goede basis voor activiteiten.

Veel organisaties werken sinds 2016 samen in Waalwijk Taalrijk, met als doel: grotere functionele geletterdheid bij ouders én kinderen van nul tot achttien. Els Klerkx (l), beleidsmedewerker Gemeente Waalwijk, Dulcie Koevoets (r), sociaal werker ContourdeTwern, en Ank Joosen, relatiemanager de Bibliotheek Midden-Brabant belichten het programma.

Met de grote vluchtelingenstroom is er opnieuw aandacht voor de rol van de bibliotheek bij de integratie van nieuwkomers. Tegelijkertijd zijn er nauwelijks anderstalige boeken in de bibliotheek. En dat terwijl (voor)lezen in de eigen taal zo belangrijk is voor taalontwikkeling en leesplezier. De landelijke werkgroep Integratie startte daarom met een collectie voor nieuwkomersgezinnen. Karien van Buuren en Tineke Knoester vertellen.

Laaggeletterdheid staat niet op zichzelf. Kinderen van taalzwakke ouders hebben meer kans om laaggeletterd te worden. Zo kan laaggeletterdheid van generatie op generatie worden doorgegeven, waardoor een cyclus ontstaat. Bibliotheken zijn een grote rol gaan spelen om zowel taalproblemen bij de jeugd te voorkomen, als om laaggeletterdheid terug te dringen. Bibliotheek Twenterand heeft mooie eerste stappen gemaakt om beide activiteiten met elkaar te verbinden, om zo de cyclus te doorbreken. Aan het woord is Dirry van de Grampel, coördinator Educatie van de Bibliotheek Twenterand.