Herstel na coronaperiode
Bibliotheken hadden tot aan het begin van 2022 nog te maken met coronamaatregelen. Hierna lieten zij een krachtig herstel zien: het aantal bezoeken liep op tot 50,3 miljoen. In 2021 waren dat er op het dieptepunt van de coronatijd 31,3 miljoen. Het aantal georganiseerde activiteiten steeg daarnaast naar recordhoogte: tot circa 247 duizend. Dat waren er vóór de coronacrisis in 2019 220 duizend. Toen namen bijna 2,2 miljoen Nederlanders deel aan de activiteiten die bibliotheken organiseerden. In 2022 telden bibliotheken circa 3,4 miljoen deelnemers.
Groei aantal leden en uitleningen
In 2022 telden bibliotheken in totaal 1,3 miljoen volwassen leden en 2,2 miljoen jeugdleden (tot 18 jaar). Dat is een groei van respectievelijk 2 en 4% ten opzichte van 2021. Ook het aantal uitleningen van fysieke boeken nam weer toe: in totaal 53,3 miljoen. Dat is een flinke stijging ten opzichte van 2021 (39,8 miljoen), al laat het aantal uitleningen al meerdere jaren een daling zien. De online Bibliotheek groeide flink. In 2022 hadden ruim 524 duizend bibliotheekleden een online Bibliotheek account, een stijging van 20% ten opzichte van 2021. Het aantal uitgeleende luisterboeken lag in 2022 op 2,1 miljoen, in 2021 waren dat er 1,9 miljoen. Ook jeugdleden blijken graag luisterboeken te lenen. Van de luisterboeken die in 2022 werden geleend was 35% een jeugdtitel. Het aantal uitgeleende e-books is met ruim 5,3 miljoen nagenoeg gelijk gebleven aan dat van 2021.
Meer uitleningen via de Bibliotheek op school
Het aantal kinderen en jongeren dat via de Bibliotheek op school (dBos) of een soortgelijke samenwerking een boek leende uit de bibliotheekcollectie steeg in 2022. Waar het aantal uitleningen via scholen in de coronaperiode 2020-2021 was teruggelopen tot circa 4 miljoen, werden daar in 2022 circa 6,5 miljoen bibliotheekboeken uitgeleend. Het aantal uitleningen via deze aanpak ligt hiermee iets hoger dan in het pre-coronajaar 2019, toen er 6,4 miljoen boeken uitgeleend werden. In schooljaar 2021-2022 werkten bibliotheken samen met 3.317 scholen in het primair onderwijs en 260 schoollocaties uit het voortgezet onderwijs. Daarmee bereikten zij in totaal ruim 781 duizend leerlingen. Aan de verdere uitrol van de Bibliotheek op school wordt momenteel hard gewerkt.
Nu ook alle bibliotheekstatistieken voor het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden
Dit jaar geeft de Gegevenslevering Wsob voor het eerst ook volledig inzicht in de bibliotheekcijfers van het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Van de BES-eilanden (Bonaire, Sint-Eustatius en Saba) worden al sinds 2017 de gegevens verzameld. De CAS-eilanden (Curaçao, Aruba en Sint-Maarten) leverden dit jaar ook data aan. De bibliotheken op deze 6 eilanden telden in 2022 samen zo'n 32,6 duizend leden. Sinds juni 2020 hebben alle inwoners van de eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden toegang tot de online Bibliotheek. Zowel het aantal afgesloten accounts als het aantal uitleningen van e-books en luisterboeken nam in 2022 toe op de eilanden.
Achtergrond Wsob-gegevenslevering
Vanuit de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob) zijn alle openbare bibliotheken, provinciale ondersteuningsinstellingen (POI’s) en de KB verplicht om gegevens aan te leveren aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). De KB verzamelt en analyseert deze gegevens en presenteert deze in de vorm van het dossier Bibliotheekstatistiek aan het ministerie en het netwerk. Voor de samenstelling van het dossier put de KB uit enquêtegegevens van de Bibliotheekmonitor, de gegevenslevering door de POI’s en openbare bibliotheken op de BES- en CAS-eilanden, het Datawarehouse, G!DS, en de cijfers omtrent de landelijke digitale openbare bibliotheek. In aanvulling op het dossier, zijn er het dashboard, artikelen op Bibliotheekinzicht en de landelijke infographic. Daarnaast is er voor alle bibliotheekorganisaties een individuele infographic, waarin de resultaten op lokaal niveau zijn gepresenteerd. Dit jaar is in de infographic voor het eerst ook een vergelijking met het vorige jaar opgenomen.
Meer informatie
Met vragen over de procesgang rondom de gegevenslevering en de resultaten kun je terecht bij de volgende contactpersonen van de KB:
- Dashboard en dataset: Mirjam Klaren, adviseur onderzoek en kennisdeling
- Dossier Bibliotheekstatistiek: Annemiek van de Burgt, adviseur onderzoek en kennisdeling
- Gegevenslevering Wsob: Mirjam van den Bremen, beleidsadviseur bibliotheekstelsel
