Uit de analyse van het CBS blijkt dat een kwart van de huishoudens in het werkgebied van de deelnemende bibliotheken minimaal één bibliotheeklidmaatschap heeft. Lidmaatschap van een bibliotheek komt daarnaast het vaakst voor bij gezinnen met kinderen en bij huishoudens met midden- of hoge inkomens.
Informatie over niet-leden
Het dashboard maakt ook duidelijk dat bepaalde groepen minder goed bereikt worden. Met name onder huishoudens met een laag inkomen en onder inwoners met een niet-Nederlandse Europese herkomst bevinden zich relatief weinig bibliotheekleden. Ook zijn mannen minder vaak lid dan vrouwen. Vooral onder volwassenen is dit verschil groot: 1 op de 25 mannen is lid van de bibliotheek, tegenover 1 op de 9 vrouwen. Daarnaast zijn vmbo-leerlingen minder vaak lid dan havo- en vwo-leerlingen.
Over het dashboard Bibliotheekleden
In het dashboard Bibliotheekleden staan de resultaten van de Landelijke Gegevensverzameling Bibliotheekleden. Door de gegevens van bibliotheken en CBS-data aan elkaar te koppelen, wordt het mogelijk bibliotheken van informatie te voorzien over leden en niet-leden in het werkgebied van de bibliotheek. Het dashboard bevat dankzij deze koppeling informatie over onder andere leeftijd, geslacht, inkomen, sociaaleconomische positie en migratieachtergrond van deze personen. Deze gegevens kunnen gefilterd worden op provincie en gemeente. Zo kun je bijvoorbeeld zien dat Flevoland de meeste huishoudens heeft met minimaal één bibliotheeklidmaatschap (ruim een derde van de huishoudens) en Limburg de minste (krap een vijfde). Limburg scoort ook het laagst wat betreft lidmaatschappen van kinderen in de leeftijd 0 tot 4 jaar. Iets meer dan een vijfde van de kinderen is daar lid. Utrecht scoort met ruim een derde het hoogst. Landelijk gezien ligt het aantal lidmaatschappen onder kinderen tot 4 jaar lager dan onder schoolgaande kinderen: nog geen derde is lid.
Aan de slag met de cijfers
Bibliotheken die hebben deelgenomen aan de Landelijke Gegevensverzameling Bibliotheekleden, hebben de resultaten van het CBS ontvangen. In de tabel die per deelnemende bibliotheek is gemaakt, worden de resultaten gepresenteerd voor het totale werkgebied, per gemeente en per wijk. De resultaten helpen bibliotheken hun dienstverlening richting hun werkgebied te verbeteren. Ook kunnen zij gerichter inzetten op het aantrekken van nieuwe leden uit specifieke doelgroepen. In het verleden hebben bibliotheken de gegevens onder meer gebruikt om inwoners met een migratieachtergrond beter te bereiken, om gereduceerde tarieven voor bepaalde doelgroepen te bespreken en om de programmering beter af te stemmen op de samenstelling van de gemeente of wijk.
Gegevenslevering Wsob
Het dashboard biedt inzicht in de inwoners en huishoudens in het werkgebied van de bibliotheken. Daarmee is het een mooie aanvulling op de jaarlijkse bibliotheekstatistieken over 2022, die in juli gepubliceerd zijn. Deze resultaten van de Gegevenslevering Wsob geven informatie over de wijze waarop de bibliotheek haar brede, maatschappelijke functie voor die inwoners invult. Uit de gegevens over 2022 blijkt dat de bibliotheek haar positie als centrale ontmoetingsplaats steeds meer versterkt. Zo organiseerden bibliotheken in 2022 meer activiteiten dan ooit tevoren: 247 duizend. Ook het aantal bezoeken nam toe tot 50,3 miljoen. In 2021 waren dat er op het dieptepunt van de coronatijd 31,3 miljoen. Je vindt alle resultaten van de Gegevenslevering Wsob terug in het dashboard Bibliotheekstatistiek. In het dossier Bibliotheekstatistiek 2022 en de onderliggende onderzoeksartikelen vind je meer uitleg en achtergrondverhalen bij de cijfers.
Afstand tot dichtstbijzijnde bibliotheeklocatie
Ter verdieping op de reguliere nabijheidsstatistieken heeft de KB het CBS ook gevraagd de gemiddelde afstand over de weg tot de dichtstbijzijnde bibliotheeklocatie te berekenen. Waar in de reguliere statistieken alleen vestigingen en servicepunten worden meegerekend, zijn in deze verdiepende analyse alle bibliotheeklocaties meegenomen. Hieruit bleek dat de gemiddelde afstand over de weg tot de dichtstbijzijnde bibliotheek tussen 2014 en 2022 met 0,1 kilometer is toegenomen.
Op de website van het CBS zijn de resultaten van de Gegevenslevering Wsob, de nabijheidsstatistieken en de Gegevensverzamelig Bibliotheekleden ook terug te vinden. Ook in de Bibliotheekatlas zijn de gegevens bijgewerkt.