Terugblik Oud(er) gedaan, jong geleerd

Deze werkconferentie was de feestelijke en leerzame afsluiting van het project Kwaliteitsimpuls laagtaalvaardige ouders, waarin 110 bibliotheken met een kleine stimuleringssubsidie hun gezinsgerichte aanpak konden versterken en verbeteren.

Ondanks boerenprotesten, busstakingen en oplopende coronacijfers kwamen ruim 150 professionals uit bibliotheken, maar ook uit POI's, partnerorganisaties, gemeentes en zelfs een enkel ministerie samen om samen kennis en ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. Doel was vooral ook dat iedereen weg zou gaan met extra inspiratie, handvatten en nieuwe ideeën om de gezinsaanpak verder te brengen.

Jong geleerd, oud gedaan is niet verkeerd
Maar toch moet het voor een keer worden gecorrigeerd
Oud gedaan, of ouder gedaan, jong geleerd
Raakt de inhoud meer, dat is de kern, daar komt het op neer

Daarom wordt dat enorm door ons geprioriteerd
Dat wat van dichtbij door een kind wordt geobserveerd
Dat inspireert, het wordt gekopieerd
En in het gedrag geïntegreerd

Goed of fout, dat waardeoordeel legt een kind hopelijk naast zich neer
Waar ligt de focus? Waarop wordt er geconcentreerd?
Nou, dat werd vandaag gelukkig uitgebreid gecommuniceerd

[...]

Succes ermee, maar 1 ding moeten we de wereld in krijgen
Als een ongeluk zich verstopt in een klein hoekje
Dan zit het grote geluk verstopt in een klein boekje

Klik voor het hele gedicht van Atta de Tolk

Rapsamenvatting Oud(er) gedaan, jong geleerd

Jong geleerd, oud gedaan is niet verkeerd
Maar toch moet het voor een keer worden gecorrigeerd
Oud gedaan, of ouder gedaan, jong geleerd
Raakt de inhoud meer, dat is de kern, daar komt het op neer

Daarom wordt dat enorm door ons geprioriteerd
Dat wat van dichtbij door een kind wordt geobserveerd
Dat inspireert, het wordt gekopieerd
En in het gedrag geïntegreerd

Goed of fout, dat waardeoordeel legt een kind hopelijk naast zich neer
Waar ligt de focus? Waarop wordt er geconcentreerd?
Nou, dat werd vandaag gelukkig uitgebreid gecommuniceerd

Meer dan een miljoen laaggeletterden, het hoge woord moet er nog eens uit
Hoe groot is de kans dat je scoort wanneer het net zich voor je ogen sluit?
Sesam open u, sluit mensen niet uit
Uitdagingen mogen als handvat worden gebruikt

Zie het als een laagdrempelig spel
Waar wel levens vanaf hangen
Uitdagingen zo hoog als bergen
Die je beklimt vanwege een verlangen naar kansen
Een kwestie van doen, stap de vloer op en dansen
Maar toch ben je een beetje bang dat mensen lachen om je danspassen

Wat nou als ze zien dat je het nog nooit hebt gedaan?
Wat nou als ze bij de borrel babbelen in een taal die je niet kunt verstaan?
Wat nou als we de drempel beter weten te verlagen?

Als ons werk impact heeft op gezinsbehoeften en vragen
Hoog of laag, we zijn er voor alle lagen
Door de dynamiek van interactie weten we de scheidslijnen misschien wel te vervagen

Het begint met warme gastvrijheid en sociale aardigheden
En dan stap voor stap stimuleren bij vaardigheden
Ten eerste er zijn, een luisterend oor bieden bij worsteling
Zonder contact is er geen kans op leesbevordering

Ik als kind van een laaggeletterde ouder
Ben jullie nu al dankbaar
Wees geduldig, de rijping van je werk is misschien niet direct tastbaar

Pak het aan, help gezinnen en dan volg de impact
Onderschat alsjeblieft nooit jouw aandeel in de invest
Stapsgewijs, verandering is vaak een wandelend traject
Alleen met een lange adem zie je wel degelijk effect

Als ouder en kind binnen komen, wat is dan je doelstelling?
Hoe verbind je? Hoe is je vertelling?
En in hoeverre is je vertelling inclusief qua herkenning?

Is je aanbod divers en van de hoogste plank?
En is het inclusief ook voor degene met een ander levensbeeld of andere klank?
Anders wordt die vreemde eend in de bijt toch nooit een zwaan of een gans?
Omdenken, dan wordt zelfs ganzenbord een bordspel boordevol kans!

Als je dat bereikt van je effectiever in je gezinsaanpak
En kun je scoren met aandacht voor de zeven succesfactoren
Verbetering is altijd mogelijk als je aandacht niet verloren gaat

Maak het behoeftegericht, doelgroepgericht
Sleutelpersonen krijgen die deur open, voorheen bleef die dicht
Onthoud wel het aanbod activerend in te zetten
Impact meten en evalueren zodat je succes kunt beseffen

Intern, extern, zolang je het maar samen doet
Zodat je niet alles zelf, in elke fase hoeft
Te bedenken, bedenk liever hoe het netwerk in te zetten
Sprinten is al zwaar genoeg, makkelijker in estafette

Misschien is je doelgroep wel taalarm
Toch is het een verrijking, vertel je verhaal warm
Niet autoritair als een maarschalk
Maar wees doelgericht, aanvallen!

Want anders is het een gegeven
Dat in de toekomst net als in het heden
Steeds minder kinderen lezen
Daarover zijn wij natuurlijk niet te spreken

Laten we afspreken, het signaal dat we afgeven
Dat de taal in elk dorp en stad blijft leven
We weten hoeveel de taal betekent
En daarom willen we uitspreken dat de taal totaal op ons kan rekenen

De maatschappij lijkt te verharden, bij de bieb blijf je welkom
Dit was altijd al de plek waar je gastvrijheid wel vond
Waar het wel kon, waar anderen faalden
Daarom zal de bieb altijd mensen binnenhalen

Maar, laten we ons niet verstoppen voor gevaren
Laten we de ouderwetse cyclus doorbreken
De bieb is beter dan een pretpark
Jullie brengen dromen tot leven

Met dat gegeven zeg ik, al is je agenda nog zo vol
Wees die superheld, pak gewoon je rol
Je hoeft niet te kunnen vliegen om te belanden in een goed gesprek
Hoe wendbaar ben jij? Al flexibiliteit ontdekt?

Durf te gissen, wat zit er in die kist?
En leer van anderen als blijkt dat je je hebt vergist
Dat iets lastig is, maakt het nog geen list
Onderschat niet wat je kunt vinden in die kist

Klaarblijkelijk, nadat de minister je noemt in een speech
Stroomt het daarna rijkelijk, begrijpelijk
Blijf bij jezelf, wat willen we uiteindelijk?

De Koninklijke Bibliotheek brengt verbinding dichterbij
Verhalen, geschiedenis, toekomst, poëzie dichterbij
De kloof in de samenleving dichten wij
Wij zijn het verhaaltje, is het geen plaatje?
Dit moet ingelijst!

We waren al van de theorie, en nu ook van de actie!
Benader het praktisch, wat kunnen we tactisch?
Didactisch is het fantastisch!

Mocht je je nog afvragen of deze thema’s actueel zijn
Kwam er speciaal voor jou van boven een sein
As we speak is er een debat over de staat van het onderwijs
En de gezinsaanpak als prioriteit staat dus op de lijst

Iemand van het ministerie van OCW is hier aanwezig, werd er speciaal voor gebeld
Zo zie je maar dat wat we hier doen absoluut meetelt
Voor de ervaren medewerkers is dit compliment slechts een goedbedoelde herhaling
De bibliotheek is tenslotte de bakermat van de beschaving

Help de ontwikkeling, direct bestellen dat hoeft niet
Maar google eens mijn kinderboek
De hartenketting van meester Rumi

Als we manieren zoeken om kids en gezinnen binnen te halen
Kun je met de kracht van gedichten niet falen

Niet direct veeleisend zij, gun jezelf en anderen kleine stappen en fases
Ook diegene die nu de baas is begon ooit bij de basis
Een boekenplank is veel belangrijker dan een kluis
Vertaal de verhalen van thuis in het Taalhuis

Uitdagingen zien we nog te vaak fysiek
Vergeet het zwembad, in de bieb duik je pas diep

Er zit iets koninklijks in de naam en terecht
Maar hou alles laagdrempelig, dat werkt echt
Jip en Janneke taal is ook communicatie met succes

Die twee beren die broodjes smeren
Zijn niet de beren op de wegOrganisatie is nodig, maar teveel bureaucratie, dan gaat de magie verloren
Het boek heet de Koning van Katoren, niet de Koning van Kantoren

Diep van binnen, in je kern, vindt je de oplossing zonder probleem
Okay, je kan lezen, maar lees je wel eens door de regels heen?

Succes ermee, maar 1 ding moeten we de wereld in krijgen
Als een ongeluk zich verstopt in een klein hoekje
Dan zit het grote geluk verstopt in een klein boekje