Het programma richt zich op inwoners met een Nederlandse of een immigratieachtergrond. Het programma:
- ondersteunt bibliotheken bij hun lokale dienstverlening voor kwetsbare groepen. Het beslaat de breedte van het sociaal domein (Taal, Digitaal, Rekenen & Geld, Gezin(saanpak), Gezondheid, Werk & Inkomen en E-overheid).
- richt zich op bibliotheken en hun samenwerkingspartners - dus niet op de doelgroepen zelf. Het biedt handreikingen voor beleid en aanpak met oog voor lokale verschillen.
- biedt een groeiend aanbod van programmering en materialen om naar eigen inzicht in de bibliotheek te gebruiken.
Het gaat om mensen die bijvoorbeeld:
- niet in staat zijn om hun (online) belastingformulier in te vullen
- hun medicijnen verkeerd innemen omdat ze de bijsluiter niet goed kunnen lezen
- toeslagen mislopen omdat ze niet weten hoe ze die moeten aanvragen
Vaak is sprake van multiproblematiek. Bijvoorbeeld de combinatie van werkloosheid, gezondheidsproblemen en schulden. Hulp zoeken is voor deze mensen moeilijk, ook door angst en schaamte. Bibliotheken willen deze situatie helpen verbeteren. Dit is in het belang van de betrokkenen, maar ook voor de samenleving als geheel als meer mensen zelfstandig kunnen meekomen en bijdragen. Het levert bovendien besparing op.
Beleid
Nationaal beleid
-
Basisvaardigheden zijn verankerd in de bibliotheek. Het wettelijk kader wordt gevormd door de Wsob, WEB en de 'decentralisaties' in het sociaal domein, inclusief de nationale programma's.
Lokaal beleid
-
Gemeente: Bibliotheken die diensten basisvaardigheden en/of een digiTaalhuis aanbieden, doen er goed aan zich duidelijk te positioneren in het sociaal domein en bij gemeenten.
-
Lokale partners: Om het beleid te kunnen uitvoeren, moet de bibliotheek actief samenwerken met lokale en regionale partners. Met de gemeente en deze partners werkt zij aan de bevordering van zelfredzaamheid en meedoen.
-
Werkgevers: In het bestrijden van laaggeletterdheid zijn werkgevers interessante partners. Ook werknemers kunnen immers kampen met taalproblemen, terwijl dit niet altijd zichtbaar is.
-
Vrijwilligers: Elke bibliotheek werkt met vrijwilligers. Een goed vrijwilligersbeleid is hiervoor belangrijk.
Beleidsdocumenten
Nationale wetgeving en beleid, en landelijke programma's
- Kamerbrief Masterplan basisvaardigheden, mei 2022, met bijlagen Beslisnota en Analyse en evaluatie referentieniveaus taal en rekenen
- Kamerbrief Monitor Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen 2019-2020 met bijlagen, 1 oktober 2021
- Rapport Noodzaak van volwasseneneducatie voor iedereen en Kamerbrief met reactie op het adviesrapport, 8 juli 2021
- Verslag Algemeen Overleg Laaggeletterdheid, juni 2019: over Samen aan de slag voor een vaardig Nederland.
- Kamerbrief Voortgang uitwerking vervolgaanpak laaggeletterdheid 2020-2024, januari 2020, plus bijlagen op www.rijksoverheid.nl.
- Kamerbrief Samen aan de slag voor een vaardig Nederland: vervolgaanpak laaggeletterdheid 2020-2024, maart 2019, Bijlage Monitor Actieprogramma Tel mee met Taal 2016-2018 en Bijlage Vervolgaanpak laaggeletterdheid 2020-2024 en pagina Taal met Taal op Bnetwerk.
- Bestuurlijke afspraken Laaggeletterdheid - Samen aan de slag voor een vaardig Nederland 2020 tot en met 2024, september 2019.
- Kamerbrief Monitor Bibliotheekwet 2017 en bijlage Bibliotheekstatistiek 2017, januari 2019.
- Kamerbrief Monitor Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen Wsob, bijlage Bibliotheekstatistiek 2017, januari 2019.
- SER: Kabinet doet te weinig voor laaggeletterden, Aanpak laaggeletterdheid - samen werken aan taal, april 2019.
- Kamerbrief Leven Lang Ontwikkelen, september 2018.
- Wetgeving rond participatiesamenleving biedt kansen voor Bibliotheken van Cubiss (infographic), 2015.
Provinciaal kader
- Overzicht provinciale bestuursakkoorden m.b.t. bibliotheekwerk, leesvaardigheid, digitale geletterdheid en overige vaardigheden, SPN, augustus 2019.
Lokaal kader: de gemeente
- Kaarten op tafel: het rollenspel tijdens de landelijke dag Basivaardigheden 2019, casusbeschrijving, spelkaarten, game en stappenplan.
- Biblioplus beleidsplan 2017-2020, geformuleerd vanuit de visie van de bibliotheek.
- Voorbeelden van gemeenten die beleid hebben rond laaggeletterdheid, Sociaalweb, 9 november 2016.