Vrijwel alle bibliotheken monitoren en evalueren samenwerking
Het monitoren en evalueren van de samenwerking met het voortgezet onderwijs is essentieel. Naast dat het direct inzicht biedt in de effectiviteit van de samenwerking kunnen de monitor- en evaluatieresultaten diverse aanknopingspunten bieden om het gesprek met de schooldirectie en andere samenwerkingspartners aan te gaan.
In 2021-2022 monitoren en evalueren nagenoeg alle bibliotheken de samenwerking met het voortgezet onderwijs (92%). Zes op de tien bibliotheken (62%) voeren evaluatiegesprekken met scholen over de samenwerking. Ook monitort bijna de helft van de bibliotheken de data uit het bibliotheeksysteem (bijvoorbeeld aantal leden, uitleningen) (48%) en/of voert gesprekken met leescoördinatoren (45%). Verder evalueren ongeveer een derde van de bibliotheken de samenwerking door gebruik te maken van de landelijke rapportages Monitor de Bibliotheek op school (34%) en Bibliotheekmonitor (30%).
Meer leesplezier
Met de Monitor de Bibliotheek op school worden de activiteiten op school en het leesgedrag en leesplezier van leerlingen jaarlijks in kaart gebracht en gevolgd. In de Monitor wordt ook ingegaan op de mate waarin de Bibliotheek op school wordt ingezet en de effecten die dit heeft op het leesgedrag van de leerlingen. Zo beleven vmbo-leerlingen met een mediatheek op school meer plezier aan lezen en lezen zij vaker dan leerlingen op scholen zonder mediatheek. Op scholen waar de bibliotheek leesbevorderingsactiviteiten uitvoert, lezen leerlingen vaker thuis een boek en gaan zij vaker naar de openbare bibliotheek dan op andere scholen (Heesterbeek & Hartkamp, 2019).
De helft van de bibliotheken neemt deel aan de Monitor Bibliotheek op school
Niet alle scholen die samenwerken volgens de aanpak de Bibliotheek op school maken echter gebruik van de bijbehorende Monitor. Van alle schoollocaties waarmee wordt samengewerkt, nemen 72 deel aan de Monitor (DESAN Research Solutions, 2022).
| Totaal aantal schoollocaties dat deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school | 2016-2017 | 2017-2018 | 2018-2019 | 2019-2020 | 2020-2021 | 2021-2022 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 64 | 71 | 65 | 63 | 63 | 72 |
Positief effect op leesvaardigheid
Uit onderzoek naar de effecten van de aanpak Bibliotheek op school blijkt dat het landelijke leesbevorderingsprogramma een effectieve bijdrage levert aan de strijd tegen laaggeletterdheid. Kinderen op basisscholen die de aanpak volgen, lezen meer en hebben een betere leesvaardigheid dan kinderen op scholen die de aanpak niet gebruiken. Zo scoren de leerlingen op scholen die deelnemen aan de Bibliotheek op school significant hoger op begrijpend lezen dan leerlingen op andere scholen (Nielen & Bus, 2016). Middelbare scholieren profiteren wat betreft hun leesvaardigheid sterker van leesbevorderingsprogramma’s dan basisscholieren. De leesmotivatie van zwakke lezers gaat sterker vooruit dan die van gemiddelde lezers. Dat is goed nieuws, omdat er in het praktijkonderwijs en op het vmbo veel laaggeletterden zijn. Zij kunnen in het bijzonder profiteren van dergelijke interventies (Van Steensel et al., 2016).