BoekStart voor baby’s en Nationale Voorleesdagen in alle bibliotheken
Bibliotheken organiseren een breed scala aan lees- en mediabevorderende programma’s en campagnes voor kinderen van 0 tot 4 jaar en hun ouders. In totaal werden in 2021 circa 11 duizend activiteiten op het gebied van leesbevordering en literatuur voor 0- tot 4-jarigen georganiseerd (Van de Burgt & Klaren, 2022). Hoe groter het werkgebied van de bibliotheek, hoe groter het aanbod.
Alle responderende bibliotheken namen in het schooljaar 2021-2022 deel aan De Nationale Voorleesdagen (100%) en BoekStart voor baby’s (100%). Daarnaast nam driekwart van de bibliotheken deel aan BoekStart in de kinderopvang (78%). De landelijke BoekStartdag is in populariteit gestegen. Driekwart van de responderende bibliotheekorganisaties waren betrokken bij dit evenement waar de allerjongsten en hun (groot)ouders en verzorgers kennis maken met BoekStart en de Bibliotheek. Deelname van de bibliotheken aan deze dag lag in 2020-2021 een stuk lager, namelijk 52%. Wat enerzijds te verklaren is door de strengere coronamaatregelen in 2020-2021, en anderzijds doordat de BoekStartdag vrij nieuw is. De eerste editie van de BoekStartdag vond in 2020-2021 plaats. Ook zijn meer bibliotheken in schooljaar 2021-2022 met een BoekStartcoach gaan samenwerken. In 2021-2022 werkte 55% van de bibliotheken samen met een BoekStartcoach. In 2020-2021 lag dit percentage op 46%.
Wat is BoekStart?
BoekStart is een leesbevorderingsprogramma uitgevoerd door de bibliotheek voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Het doel is ouders aan te moedigen hun kinderen zo vroeg mogelijk boeken en de bibliotheek te laten ontdekken. Het programma omvat twee onderdelen: BoekStart voor baby’s (gericht op ouders) en BoekStart in de kinderopvang (gericht op kinderdagverblijven en peuterspeelzalen). De bibliotheek heeft binnen BoekStart een coördinerende rol en maakt afspraken met de gemeente, de jeugdgezondheidszorg en kinderopvang over de uitvoering. Met de BoekStartcoach op het consultatiebureau is een derde onderdeel van BoekStart vanaf 2017 gerealiseerd. De BoekStartcoach richt zich met name op taalarme gezinnen.
Groeiend belang media-activiteiten
Kinderen van nu groeien op in een digitale samenleving. Zij komen op steeds jongere leeftijd in aanraking met verschillende media. Computers, smartphones, tablets en televisie horen bij hun prille leventje. Onderzoek wijst uit dat boeken en digitale media elkaar versterken. Daarom is goed gebruik van digitale media bij jonge kinderen, naast het lezen van boeken, belangrijk (KB, 2021).
Populariteit Media Ukkie Dagen stijgt verder
Jonge kinderen hebben nog moeite om te begrijpen wat ze op een scherm zien en hebben ouders en verzorgers hard nodig om de digitale wereld te ontdekken. Bibliotheken organiseren daarom verschillende activiteiten en programma’s voor 2-4 jarigen in het leren omgaan met verschillende media. De deelname aan Media Ukkie Dagen stijgt verder: van 54% van de bibliotheken in schooljaar 2020-2021 naar 78% in schooljaar 2021-2022. Tijdens de Media Ukkie Dagen krijgen ouders en verzorgers tips om hun kinderen te begeleiden in de digitale wereld. De stijging kan deels verklaard worden door de groeiende aandacht voor digitale mogelijkheden die het coronavirus veroorzaakte, waardoor ook een meer verantwoorde omgang met media centraal kwam te staan. Ook is mogelijk het effect zichtbaar van de landelijke aandacht die voor het programma werd gegenereerd.
Daarnaast zetten bibliotheken in op andere digitale geletterdheid campagnes en programma’s zoals de campagne ‘Mediatips voor thuis’, die in 2021-2022 werd aangeboden door drie op de tien bibliotheekorganisaties (29%).
Ouders steeds milder over effecten van media
Uit onderzoek van Iene Miene Media blijkt dat ouders van kinderen van 0 tot en met 6 jaar in de afgelopen jaren milder zijn gaan denken over het effect van media op hun kind. Een ruime meerderheid vindt dat media hun kind helpen, onder meer op het gebied van taalontwikkeling en rekenvaardigheid. Ze zijn echter minder positief over het effect van media in relatie tot online onderwijs: ruim een kwart van de ouders van 5-6-jarigen geeft aan dat hun kind hierdoor minder goed kan leren (Netwerk Mediawijsheid, 2021).